Deze informatie is gelijktijdig met de septembermededeling bekendgemaakt. Veranderingen ten opzichte van 2025 zijn geel gemarkeerd.
Examenstof
De examenstof is beschreven in de syllabus Nederlands vwo 2026. De syllabus 2026 is ongewijzigd ten opzichte van de syllabus 2025.
Recente ontwikkelingen
- Vanaf examenjaar 2016 wordt in de centrale examens Nederlands havo en vwo als gevolg van het besluit van de toenmalige staatssecretaris de correctheid van het taalgebruik getoetst bij alle antwoorden op open vragen.
- Tot en met 2016 werd aan iedere meerkeuzevraag één scorepunt toegekend. Vanaf 2017 worden aan meerkeuzevragen over de hoofdgedachte van de tekst twee scorepunten toegekend.
- Sinds 2018 wordt bij alle open leg-uit- en samenvattingsvragen een maximumaantal woorden vermeld en bij andere open vragen alleen indien nodig.
- In aansluiting op het Advies examens Nederlands (2018) en na onderzoek van het CvTE en Cito (2022) naar de mogelijkheden voor uitbreiding van vraagtypen binnen de huidige wettelijke kaders, komen in de examens sinds 2024 nieuwe vraagtypen voor waarmee tekstbegrip op een bredere, meer eigentijdse manier bevraagd wordt. Online staan oefensets om leerlingen bekend te maken met deze vraagtypen. Daar is ook een extra set opgaven bij het thema over jeugdliteratuur en pulp (ce vwo 2024 tijdvak 1) te vinden. De examens voor de drie tijdvakken kunnen van elkaar verschillen in de mate waarin van nieuwe vraagtypen sprake is.
- Om te voorkomen dat kandidaten onnodig bladeren, staan tekstfragmenten en andersoortige bronnen bij de examens niet meer in het opgavenboekje, maar in de bijlage bij de overige teksten.
- De vakspecifieke regels zijn aangepast. Deels betreft dit een iets andere ordening van informatie en deels een verheldering van wat er verstaan wordt onder “incorrect taalgebruik”. Veel van deze informatie (over hoofdlettergebruik, interpunctie e.d.) was in voorgaande jaren al bij de veelgestelde vragen te vinden, maar is nu in de vakspecifieke regels zelf opgenomen.
Toegestane hulpmiddelen
Computer als schrijfgerei
Het gebruik van de computer als schrijfgerei blijft toegestaan bij de centrale examens Nederlands havo en vwo. De spellingcontrole dient echter te zijn uitgeschakeld. Voor kandidaten met een geldige dyslexieverklaring hoeft de spellingcontrole niet te worden uitgeschakeld. De spelling wordt voor deze kandidaten overigens verder wel op dezelfde wijze beoordeeld als voor andere examenkandidaten.
Bekijk voor meer informatie de Toegestane hulpmiddelen havo en vwo 2026.
Correctie
Testcorrectie
Voor het examen Nederlands vwo zal een testcorrectie georganiseerd worden op woensdag 13 mei 2026. Bij een testcorrectie bespreekt een groep docenten het voorlopige correctievoorschrift aan de hand van de antwoorden van hun leerlingen, wat uitmondt in aanbevelingen voor aanscherping van dat correctievoorschrift. Vakexperts van het CvTE en Cito bekijken deze aanbevelingen en passen het voorlopige correctievoorschrift waar nodig aan. Om dat te kunnen doen, wordt het definitieve correctievoorschrift niet op de examendag zelf openbaar gemaakt, maar op vrijdag 15 mei 2026 uiterlijk 17.00 uur.
Levende Talen Nederlands en het CvTE verzorgen de werving en selectie van de groep docenten. Via de vakspecifieke mailings (zie hieronder) komt hierover nader bericht.
Status correctievoorschrift: regelgeving
Het CvTE heeft de correctievoorschriften bij regeling vastgesteld. Het correctievoorschrift is een zogeheten algemeen verbindend voorschrift en valt onder wet- en regelgeving die van overheidswege wordt verstrekt. De corrector mag dus niet afwijken van het correctievoorschrift. Als de corrector van mening is dat het correctievoorschrift een onvolkomenheid bevat, neemt deze contact op met de examenlijn via het contactformulier op examenblad.nl.
Vakspecifieke regels voor de beoordeling
- In de centrale examens Nederlands havo en vwo wordt, los van de inhoudelijke correctheid van antwoorden, de correctheid van het taalgebruik (spelling en grammaticaliteit) getoetst. Dit gebeurt alleen bij antwoorden op open vragen, die in het correctievoorschrift starten met “De kern van een goed antwoord is”.
- Spelling
- Bij open vragen waarbij in het correctievoorschrift de opmerking “Beoordeel de spelling” staat, wordt gelet op spelfouten, inclusief fouten in de werkwoordspelling, maar niet op fouten in de interpunctie of bij het uitschrijven van getallen.
- Het gebruik van hoofdletters wordt alleen beoordeeld bij namen en afleidingen van namen. Het gebruik van hoofdletters aan het begin van een (aanvul)zin telt dus niet mee.
- Er dient te worden uitgegaan van de schrijfwijze volgens de Woordenlijst Nederlandse Taal en de daarin opgenomen Leidraad (zie Woordenlijst.org, voorheen het Groene Boekje).
- Er geldt een maximum van één spelfout per woord of vaste woordcombinatie (zoals een verkeerde spelling van te allen tijde).
- Grammaticaliteit
- Bij open vragen waarbij in het correctievoorschrift de opmerking “Beoordeel de spelling en grammatica” staat (dus vragen die een antwoord in één of meer volledige zinnen vereisen), wordt naast spelling ook de grammaticaliteit van het antwoord beoordeeld. Hierbij wordt gelet op fouten in de zinsbouw, zoals foutieve woordvolgordes, verwijsfouten en congruentiefouten.
- Zelfstandig gebruik van bijzinnen (als in: “Omdat …”) dient bij het beoordelen van de grammaticaliteit van antwoorden niet fout te worden gerekend.
- Om beoordeling van de grammaticaliteit mogelijk te maken, is het kandidaten niet toegestaan om bij vragen die een antwoord in volledige zinnen vereisen telegramstijl te gebruiken of verkort te citeren. Gebeurt dit toch, dan krijgt de kandidaat geen scorepunten voor de inhoud van het antwoord, maar (om fouten niet dubbel aan te rekenen) ook geen aftrek voor incorrect taalgebruik.
- Beoordeling bij vragen met een woordlimiet
- Als kandidaten meer woorden gebruiken dan het toegestane maximum, dan wordt de correctheid van het taalgebruik alleen beoordeeld voor het antwoorddeel binnen dit maximum. Spel- en taalfouten in het antwoorddeel dat daarbuiten valt, tellen dus niet mee.
- Resteert vanwege de woordlimiet slechts een incomplete zin als antwoord, maar vormt dat deel onderdeel van een goed geformuleerde zin, dan is er geen aftrek voor grammaticaliteit.
- Als kandidaten in hun antwoord eerst de vraag herhalen, dan tellen de woorden tot aan het eigenlijke antwoord niet mee bij het vaststellen van het woordenaantal.
- Aftrekregeling en registratie
- Fouten in het taalgebruik dienen los van de inhoudelijke beoordeling te worden geregistreerd. Per vraag dient elke spel- of grammaticale fout afzonderlijk te worden aangerekend, dus ook – in afwijking van Algemene regel 5 – als dit herhaaldelijk dezelfde fout betreft.
- Voor incorrect taalgebruik worden maximaal vier scorepunten in mindering gebracht en bij de laatste beoordelingscomponent uit het correctievoorschrift genoteerd. Hierbij geldt de volgende aftrekregeling onverkort voor alle kandidaten:
0 fouten: 0
1 fout of 2 fouten: 1
3 of 4 fouten: 2
5 of 6 fouten: 3
7 of meer fouten: 4
Aanvullingen correctievoorschrift
Zie de onderwerppagina Aanvullingen op het correctievoorschrift.
Ontvangen vakspecifieke mailings
Voor je taak als examinator (corrector) van de centrale examens is het belangrijk dat je goed geïnformeerd bent. Dat kan via een account op examenblad.nl. Via deze pagina ontvang je inhoudelijke en formele informatie over de centrale examens van je vak op maat, zoals bijvoorbeeld een test met het correctievoorschrift. Heb je als docent nog geen account op examenblad.nl waardoor je de mailings niet rechtstreeks ontvangt, laat je hiervoor dan registreren door je examensecretaris.
Examenbesprekingen
Elk jaar organiseert het sectiebestuur Nederlands Levende Talen (LTN) na de afname van het centraal schriftelijk examen een bespreking van de opgaven en het correctievoorschrift. Op de website van Levende Talen Nederlands vind je hierover meer informatie.
Het CvTE brengt examenbesprekingen onder de aandacht, omdat ze waardevol kunnen zijn voor het intercollegiaal overleg over de correctie van de examens. Intervisie met collega’s is vaak nuttig om samen te verkennen in welke mate antwoorden van examenkandidaten inhoudelijk in lijn zijn met het correctievoorschrift. Deze besprekingen hebben echter geen officiële status. In alle gevallen is het correctievoorschrift, eventueel voorzien van een aanvulling, bindend. Opmerkingen gemaakt tijdens examenbesprekingen 'overrulen' het correctievoorschrift niet.
Veelgestelde vragen correctie examen Nederlands
Op een afzonderlijke pagina op examenblad.nl staan antwoorden op veelgestelde vragen over de correctie van het examen Nederlands.