In dit bericht informeren wij u over het onderzoek naar de grafische rekenmachine (GR) en geven we aan hoe we daarmee verder gaan. Op de korte termijn verandert er niets en zal de GR met examenstand een toegestaan hulpmiddel blijven bij de CE's wiskunde op havo en vwo.
Aanleiding
Het College voor Toetsen en Examens (CvTE) stelt bij regeling vast welke hulpmiddelen zijn toegestaan op het centraal examen. Uitgangspunt bij het vaststellen van deze regeling is dat alle leerlingen zoveel als mogelijk met gelijke kansen aan het centraal examen werken. De grafische rekenmachine (GR) kan voor dit uitgangspunt verstorend werken.
Ieder jaar in de examentijd wordt het CvTE weer geconfronteerd met een ongelijkheid onder kandidaten die het directe gevolg is van verschillen tussen de toegestane grafische rekenmachines. Dit komt onder meer doordat de technologie zich blijft ontwikkelen en de regeling hulpmiddelen al vroeg moet worden gepubliceerd. Het CvTE is daarom tot de conclusie gekomen dat het gebruik van de GR op de langere termijn bij het centraal examen op de huidige wijze geen haalbare kaart meer is.
Werkgroep ICT bij het CE wiskunde
Om die reden is in 2017 de werkgroep ‘ICT bij het CE wiskunde havo/vwo’ aan het werk gezet. De werkgroep had als opdracht te onderzoeken of het mogelijk is gebruik te maken van een computer als hulpmiddel bij de papieren centrale examens wiskunde op havo en vwo, ter vervanging van de GR. Daarnaast heeft de werkgroep zich gebogen over de vraag welke andere alternatieven er zijn voor de GR als hulpmiddel bij de centrale examens wiskunde.
- Meer informatie over de opdracht van de werkgroep ICT bij het CE wiskunde
- Het adviesrapport van de werkgroep ICT bij het CE wiskunde
Enquête onder docenten en examensecretarissen
Volgend op het advies van de werkgroep heeft het CvTE in het voorjaar van 2018 een enquête afgenomen onder docenten wiskunde en examensecretarissen havo en vwo. De vraag in die enquête was naar welk van de twee alternatieven de voorkeur uitging:
- een CE met een computer met GeoGebra;
- een examen in twee delen, een deel geheel zonder rekenmachine en een deel met ICT.
Het CvTE vroeg een antwoord op deze vraag bezien vanuit twee perspectieven:
- inhoudelijk;
- organisatorisch.
De respons
Het aantal respondenten was 652:
- 540 docenten bovenbouw h/v
- 62 examensecretarissen
- 32 docenten bovenbouw h/v én examensecretaris
- 18 anders, te weten leerling (6), lerarenopleider, lesassistent, gepensioneerd docent/examensecretaris, onderzoeker, docent faculteit economie/bedrijfskunde, docent onderbouw, uitgever.
In onderstaande tabel zijn de gemaakte keuzes per groep respondenten opgenomen. Hierbij zijn de 32 respondenten die zowel docent als examensecretaris zijn in beide groepen meegenomen.
vanuit organisatie |
vanuit inhoud |
|||||
|---|---|---|---|---|---|---|
CE met Geogebra |
CE in 2 delen |
Geen voorkeur |
CE met Geogebra |
CE in 2 delen |
Geen voorkeur |
|
docenten |
154 |
288 |
98 |
204 |
268 |
68 |
beide |
6 |
24 |
2 |
11 |
18 |
3 |
examensecretarissen |
14 |
37 |
11 |
12 |
19 |
31 |
anders |
5 |
11 |
2 |
5 |
11 |
2 |
Totaal |
179 |
360 |
113 |
232 |
316 |
104 |
Voorkeur voor een CE in twee delen
Vrijwel alle groepen hebben een voorkeur voor een CE in twee delen, zowel gezien vanuit het perspectief van organisatie als vanuit het perspectief van de inhoud. Als voordelen werden genoemd:
- duidelijk voor leerlingen wat van hen verwacht wordt;
- geeft de grootste keuzevrijheid qua hulpmiddel.
Een docent zei: "Zo heb je het beste van twee werelden: zowel met als zonder technische hulpmiddelen wiskundige kennis toetsen.”
Er zijn echter ook zorgen geuit bij deze methode:
- Als je de keuze van het hulpmiddel helemaal vrijlaat, creëer je mogelijk ook weer verschillen.
- Wiskunde is een creatief proces dat belemmerd kan worden door het examen te splitsen.
- De toetsdruk neemt hierdoor toe, zowel voor de leerlingen als voor de school.
Feedback op een CE met Geogebra
Meerdere respondenten merken op dat Geogebra makkelijk in gebruik en goed aan te leren is. Ook ziet men inhoudelijk veel mogelijkheden voor een CE met Geogebra.
Er zijn echter vele docenten en examensecretarissen die zich afvragen of het haalbaar is om een paar honderd leerlingen gelijktijdig een CE achter de computer te laten maken. Hiervoor worden verschillende redenen genoemd. Ook wordt opgemerkt dat er bij een papieren examen mét een computer voor leerlingen wel heel weinig ruimte over blijft op tafel.
Daarnaast zijn er zorgen geuit over de veiligheid. Ook stelt men vraagtekens bij de organisatie van lessen met Geogebra en over de onderwijstijd die dit kost. Vanuit de inhoud worden twee zorgen geuit namelijk of deze vorm van ICT wel geschikt is voor leerlingen met wiskunde A (havo) en dat met Geogebra zoveel kan dat een leerling nog minder zelf hoeft te kunnen.
Examen zonder GR of huidige situatie handhaven?
Maar liefst 67 docenten hebben zich in de toelichting nadrukkelijk uitgesproken voor een examen zonder GR (alternatief 1 in de enquête). Het belangrijkste argument hiervoor is dat wiskunde met behulp van ICT prima in het SE getoetst kan worden. Ook wordt regelmatig gerefereerd aan het vervolgonderwijs waar de GR ook niet gebruikt zou mogen worden.
Zo’n 32 docenten hebben aangegeven dat ze graag zouden willen dat de huidige situatie wordt gehandhaafd omdat een CE met een GR met examenstand prima voldoet en het niet nodig is iedereen weer op kosten te jagen.
Hoe gaat het CvTE verder?
De uitkomst van de enquête wijst in de richting van een examen in twee delen. Het CvTE gaat dan ook nader onderzoeken of deze variant haalbaar is binnen het examensysteem én of het dan ook de problemen oplost die het CvTE op dit moment ervaart met de grafische rekenmachine met een examenstand.
Hierbij zal in ieder geval aandacht zijn voor de volgende drie invalshoeken:
- de organisatie: Hoe kan een examen in twee delen zo worden georganiseerd dat de last voor leerlingen en scholen beperkt blijft?
- de inhoud: Hoe komen de twee afzonderlijke delen eruit te zien voor ieder wiskundevak en hoe moeten die delen zich in de beoordeling tot elkaar verhouden?
- de techniek: Hoe vrij kan de keuze van het hulpmiddel zijn zodat het uitgangspunt van gelijke kansen gewaarborgd is?
Korte termijn: geen verandering
Op de korte termijn verandert er niets en zal de GR met examenstand een toegestaan hulpmiddel blijven bij de CE’s wiskunde op havo en vwo. Houdt u hiervoor de Regeling toegestane hulpmiddelen en de Vooruitblik toegestane hulpmiddelen in de gaten.
Op de hoogte blijven
Via de mailingen van Examenblad.nl blijft u op de hoogte. Nog niet aangemeld? Als u zich aanmeldt bij Examenblad.nl via uw examensecretaris ontvangt u alle mailingen over uw examen.