datum: 12 maart 2008
gepubliceerd: CFI Online maart 2008
Deze mededeling gaat over de centrale examens in vwo, havo en vmbo in 2008. Voor deze examens is ook van belang de Septembermededeling van 20 september 2007 (kenmerk CEVO-06.1601).
Deze Maartmededeling is in twee versies door de CEVO gepubliceerd:
-
-een beperkte versie op CFI Online en
-
-deze versie op Het Examenblad die is uitgebreid met verwijzingen en toelichtingen.
Deze mededeling gaat over de centrale examens in vwo, havo en vmbo in 2008. Voor deze examens is ook van belang de publicatie CEVO-07.1691, van 20 september 2007, gepubliceerd op www.cfi.nl van CFI, Agentschap van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, verder aangeduid als: 'Septembermededeling'.
De voorzitter van de CEVO,
drs. H.W. Laan
Voor de tekst in de Maartmededeling is in de publicatie op www.cfi.nl van CFI, Agentschap van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, gestreefd naar beknoptheid. Eerder gepubliceerde opmerkingen, bijvoorbeeld in de Maartmededeling 2007 of in de laatste Septembermededeling, worden in deze Maartmededeling niet steeds herhaald. De Maartmededeling op Examenblad.nl (www.examenblad.nl) is ruimer voorzien van (verwijzingen naar) informatie uit eerdere mededelingen die ook voor het examen 2008 van belang is, en soms van nadere toelichtingen die in de tekst op www.cfi.nl ontbreken. Waar in de tekst verwezen wordt naar publicaties op Examenblad.nl (www.examenblad.nl), worden die publicaties in het algemeen het snelst gevonden door daar naar Maartmededeling te zoeken en door te klikken.
Naar aanleiding van ervaringen bij het examen in voorgaande jaren wordt het volgende, wellicht ten overvloede, onder de aandacht van scholen gebracht:
Voor de aanvang van het eerste tijdvak van het centraal examen moeten de schoolexamencijfers zijn vastgesteld en in BRON zijn ingevoerd. Wijziging achteraf is niet mogelijk. Het is daarom van groot belang dat de school een goede, zorgvuldige en verifieerbare procedure heeft voor het definitief vaststellen van de schoolexamencijfers.
Het kan bij havo en vwo voorkomen dat een kandidaat aan het centraal examen deelneemt met een ''heelvak'' (bijvoorbeeld Frans 1,2), terwijl hij ook met het deelvak zonder centraal examen voldoet aan alle eisen ten aanzien van studielast en invulling van het profiel. In dat geval kan, wanneer een kandidaat met het heelvak is afgewezen, ook een uitslag worden vastgesteld met het deelvak. Dit is echter alleen mogelijk indien het cijfer voor het deelvak voor aanvang van het eerste tijdvak is vastgesteld en geregistreerd.
De aanlevering van schoolexamencijfers (in 2008 uiterlijk op woensdag 14 mei) moet geschieden aan de Informatie Beheer Groep, door middel van het onderwijsnummer via de beveiligde site van de IB-Groep (www.ib-groep.nl). De IB-Groep heeft daarvoor de scholen het stappenplan voor de gegevensuitwisseling gestuurd. De cijfers worden door de school niet rechtstreeks aan de inspectie doorgegeven.
De aanlevering van de examenresultaten wordt zo spoedig mogelijk, maar in ieder geval binnen 14 dagen, na de vaststelling van de definitieve uitslag door het bevoegd gezag elektronisch naar de IB-Groep gestuurd. Dit geschiedt eveneens door middel van het onderwijsnummer via de beveiligde site van de IB-Groep (www.ib-groep.nl)l. De IB-Groep informeert scholen ruim op tijd over de te volgen procedure.
Bij de digitale centrale examens algemene vakken in de basisberoepsgerichte leerweg (BB) geldt:
Per vak en per kandidaat moet het cijfer van het schoolexamen twee dagen voor de start van het digitaal centraal examen BB zijn doorgegeven aan BRON bij de IB-Groep. Zie activiteit nr. 19 van de Activiteitenplanning Digitale centrale examens algemene vakken BB 2008 (http://compex.cito.nl/Beeldschermexamens).
1.2.1 1e tijdvak
In het overzicht 'computergebruik in eerste tijdvak 2008' (uit bijlage 1 van het Rooster voor de centrale examens van de eindexamens en de staatsexamens vwo, havo en vmbo in 2008) staat ten onrechte Nederlands KB en GT vermeld op 22 mei. Dit moet zijn, zoals in het rooster 1e tijdvak ook correct vermeld, dinsdag 20 mei (middag).
1.2.2 2e tijdvak
Zoals ook in de Septembermededeling betreffende de centrale examens van 2008 vermeld, wordt het definitieve rooster voor het tweede tijdvak gepubliceerd in deze mededeling. In de digitale versie van deze Maartmededeling op Examenblad.nl (www.examenblad.nl) kunt u door middel van doorklikken de roosters 2e tijdvak per schoolsoort (en leerweg) inzien en printen.
- Rooster tweede tijdvak 2008 vwo
- Rooster tweede tijdvak 2008 havo
- Rooster tweede tijdvak 2008 vmbo GL/TL
- Rooster tweede tijdvak 2008 vmbo GL beroepsgericht
- Rooster tweede tijdvak 2008 vmbo KB
- Rooster tweede tijdvak 2008 vmbo BB
herkansen cspe GL (zie ook 1.6.2)
In het Tijdschema van werkzaamheden in de Septembermededeling is bij 4 juni vermeld ''start tweede tijdvak cspe BB, KB en GL''.
Voor het cspe GL is dat niet juist. In het Informatiemagazine cspe GL (pagina 25) is correct vermeld dat de herkansing van het cspe GL kan beginnen op 11 juni. De herkansing van het cspe GL kan immers pas plaatsvinden als de uitslag bekend is. Dit omdat, anders dan bij BB en KB, er geen afzonderlijke herkansingsregeling is voor het beroepsgerichte vak.
Digitale centrale examens algemene vakken BB
Dit jaar neemt ongeveer 80% van de vmbo-scholen de centrale BB-examens af op de computer met het toetsprogramma Citotester.
De gang van zaken is gedetailleerd beschreven in de Activiteitenplanning Digitale centrale examens algemene vakken BB 2008 (http://compex.cito.nl/Beeldschermexamens).
De omzetting van score naar cijfer vraagt om bijzondere aandacht van de examensecretaris. Het is nodig om dit vooraf een keer te oefenen. Begin maart heeft de CEVO hierover een brief gestuurd aan de examensecretaris van de scholen die de digitale c.e.'s BB afnemen. In de digitale versie van deze Maartmededeling op Examenblad.nl (www.examenblad.nl) kunt u deze brief inzien door middel van doorklikken.
Frans BB
Frans BB wordt ook dit jaar op de computer met het toetsprogramma Citotester geëxamineerd. Wellicht doen dit jaar alle scholen met examenkandidaten voor Frans BB met al hun algemene vakken mee aan de boven genoemde digitale centrale BB-examens algemene vakken. Ten tijde van het verschijnen van deze Maartmededeling bestaat hierover nog geen duidelijkheid. In de digitale versie van deze Maartmededeling op Examenblad.nl (www.examenblad.nl) kunt u zich door middel van doorklikken op de hoogte stellen van de actuele stand van zaken.
Frans KB
Ook dit examen wordt op de computer afgenomen met het toetsprogramma Citotester. Nieuw is dit jaar dat bij Frans KB behalve de eerste ook de tweede correctie op de computer plaatsvindt.
De scholen die Frans KB afnemen hebben een op Frans KB toegesneden activiteitenplanning ontvangen waarin de gang van zaken rond deze digitale centrale examens gedetailleerd beschreven is.
Deze activiteitenplanning kan ook via doorklikken in de Maartmededeling op Examenblad.nl worden ingezien.
Duits KB
Bij Duits KB is (behoudens op Duits-KB-pilotscholen) geen computer nodig.
Compex
Compex is voor geen enkel vak verplicht, ook niet voor nask1 (GL/TL) en natuurkunde1,2 (havo en vwo).
Net als in 2007, worden ook in 2008 de correctievoorschriften van de schriftelijke examens uitsluitend digitaal ter beschikking gesteld.
Publicatie correctievoorschriften examens 2008 eerste tijdvak, op de datum van afname
Ochtendzittingen:
Vmbo om 11.00 uur
Havo/vwo om 12.00 uur (ook bij examens die om 11.30 zijn afgelopen)
Middagzittingen:
Vmbo om 15.30
Havo/vwo om 16.30 (ook bij examens die om 16.00 zijn afgelopen
De examens BB die om 11.30 beginnen, vallen onder de middagzittingen
Publicatie correctievoorschriften examens 2008 tweede tijdvak
Ochtendzittingen:
Vmbo en havo/vwo vanaf 14.00
Middagzittingen:
Vmbo om 15.30, havo/vwo om 16.30
De correctievoorschriften van de examens die als aangewezen vak worden afgenomen onder verantwoordelijkheid van de staatsexamencommissie, worden niet gepubliceerd.
NB CKV2 en papieren examens algemene vakken BB
Het correctievoorschrift CKV2 wordt de deelnemende scholen op het opgegeven e-mailadres gezonden (zie 1.12). Omdat de correctievoorschriften CKV2 niet onmiddellijk na het adviesmoment worden gepubliceerd, is de corrector die snel aan de slag wil, van de zending per e-mail afhankelijk.
Hetzelfde geldt voor de correctievoorschriften van de papieren examens algemene vakken BB.
De wet van 18 oktober 2007 (Stb. 2007, 441) tot wijziging van de Wet op het voortgezet onderwijs onder meer in verband met de mogelijkheid dat het bevoegd gezag vmbo-leerlingen in de gelegenheid kan stellen vakken op een hoger niveau te volgen in plaats van de overeenkomstige vakken uit de eigen leerweg is met ingang van 21 december 2007 in werking getreden (Stb. 2007, 531). Het ontwerpbesluit, dat wijzigingen aanbrengt in uitvoeringsbesluiten o.a. in verband met deze mogelijkheid en de mogelijkheid voor vmbo-leerlingen tot het kunnen afsluiten van een extra vak uit een hoger (of hetzelfde) niveau waarvoor dit is toegestaan, moet nog worden vastgesteld. Vooruitlopend op de publicatie en vaststelling van dit besluit wordt voor de voorwaarden waaronder toepassing kan worden gegeven aan deze mogelijkheden verwezen naar de laatste Septembermededeling onder I.2 Wijzigingen bij het examen 2008 (onder voorbehoud), I.2.1: Vak hoger niveau.
Vakken waarin het examen op een hoger niveau is afgelegd, worden op de cijferlijst vermeld met de naam van het vak uit dat hogere niveau met de toevoeging van de afkorting van die leerweg of schoolsoort tussen haakjes (KB, GL,TL, vwo of havo).
Daarnaast wijzigt genoemd besluit zowel het Inrichtingsbesluit als het Eindexamenbesluit in verband met vrijstellingsmogelijkheden op grond van eerder afgelegde examens in de schoolsoort waarin een leerling met diploma (binnen de bekostigings- en toelatingsvoorwaarden) doorstroomt.
1.6.1 cspe's en normering
In het correctievoorschrift bij een cspe is een voorlopige omzettingstabel van score naar cijfer opgenomen. In 2008 wordt net als in 2007 voorlopig uitgegaan van N = 0,0. Naast de in het correctievoorschrift gepresenteerde omzettingstabel biedt Cito de mogelijkheid om op www.cito.nl te bekijken welk effect een andere N-term zou hebben op de omzetting van score naar cijfer. Hierbij kunt u zelf een N-term invoeren. Alleen met behulp van de definitieve N-term kan een score worden omgezet in een c.e.-cijfer. Aan de omzettingstabellen die u met behulp van het instrument op www.cito.nl samenstelt kunnen derhalve geen rechten worden ontleend.
De definitieve normeringstermen voor de examens in de beroepsgerichte programma's zijn op woensdag 4 juni 2008 om 08.00 uur bekend. Het cijfer voor deze examens kan niet eerder aan kandidaten worden meegedeeld.
1.6.2 cspe's en herkansing
Een toelichting over herkansen van het cspe BB, KB en GL is opgenomen in de Maartmededeling op Examenblad.nl (www.examenblad.nl).
1.6.3 Minitoetsen cspe's
De digitale minitoetsen bij het cspe BB en KB worden in 2008 afgenomen met de 2008-netwerkversie van MiniTester (MiniTester 2.6). Voor het oefenen met de minitoetsen 2007 moeten leerlingen gebruik maken van de 2007-versie van MiniTester of van de PDF's ten behoeve van papieren minitoetsen die te vinden zijn op www.cito.nl.
NB:
-
1.Om veiligheidsredenen mogen de minitoetsen 2008 niet worden geïnstalleerd in de 2008 versie van CitoTester, die bij de algemene vakken vmbo wordt gebruikt.
-
2.De 2008-netwerkversie van MiniTester werkt niet onder Vista.
-
3.De 2007-versie van MiniTester kan niet gebruikt worden voor de afname van de minitoetsen 2008. Voor het oefenen met de minitoetsen 2007 moeten leerlingen gebruik maken van de 2007-versie van MiniTester of van de PDF's ten behoeve van papieren minitoetsen die te vinden zijn op www.cito.nl.
-
4.De 2008-netwerkversie kan ook op een stand-alone PC geïnstalleerd worden.
Medio februari heeft u van Cito een pakket ontvangen met de 2008-netwerkversie van MiniTester. De systeembeheerder dient de 2008-netwerkversie van MiniTester te installeren en tijdig uit te testen ter voorbereiding op de examens 2008.
Uit meldingen van systeembeheerders die MiniTester reeds hebben uitgetest, is gebleken dat zich op sommige scholen een probleem kan voordoen met het wegschrijven van de resultaten van de kandidaten.
In de aanbiedingsbrief bij de tweede zending praktijkexamens (medio maart) vanuit Cito, met onder meer de bestanden ten behoeve van de digitale minitoetsen, is beschreven hoe scholen hiermee om kunnen gaan.
Indien uw school in 2008 nog gebruik wil maken van papieren minitoetsen, dient u PDF bestanden te printen van de cd-rom die u medio maart van Cito ontvangt. Papieren minitoetsen maken derhalve geen deel uit van de zending praktische examens in leerlingenaantallen vanuit de IB-Groep.
Voor vakspecifieke informatie zie 9.2
Door wijziging van artikel 29, tweede lid, van de Wet op het voortgezet onderwijs gaat het Eindexamenbesluit bepalen door wie en op welke wijze de gecommitteerden worden aangewezen. De Informatie Beheer Groep blijft verantwoordelijk voor de koppeling van de scholen ten behoeve van de tweede correctie van het examenwerk en zal de scholen daarover informeren per brief (conform de huidige praktijk). Vooruitlopend op de vaststelling van de wijziging van artikel 36 van het Eindexamenbesluit zal de Informatie Beheer Groep in deze brief tevens meedelen dat het bevoegd gezag, op basis van de door de Informatie Beheer Groep verstrekte informatie, zelf de gecommitteerde(n) aanwijst.
Door de VO-Raad zijn protocollen vastgesteld, die deels ook betrekking kunnen hebben op de handelwijze van scholen bij het centraal examen. De bedoeling van deze protocollen is zorgdragen voor adequate vastlegging op schoolniveau van zaken die niet centraal zijn geregeld. Het gebruik van protocollen is niet verplicht, maar wordt van harte aanbevolen.
Richtlijnen voor hanteren van de envelop met op CD-ROM een PDF-bestand van het examen en aanwijzing voor scholen die als audio een Daisy-CD hebben besteld, vindt u in de toelichting die is opgenomen in de digitale versie van de maartmededeling op Examenblad.nl (www.examenblad.nl).
Spelling wordt beoordeeld bij alle centrale examens Nederlands en bij Engels GL/TL. Naar aanleiding van vragen hierover:
-
a.in 2008 wordt bij Nederlands voor het laatst naast de officiële spelling van 2005 ook schrijfwijze volgens de officiële spelling van 1995 goed gerekend. (In 2009 geldt alleen de officiële spelling van 2005.)
-
b.Bij gebruik van de computer als schrijfgereedschap hoeft de spellingcontrole niet te worden uitgeschakeld.
-
c.De eisen ten aanzien van spelling gelden onverkort voor kandidaten met een leesbeperking (dyslexie). De school kan wel overwegen de kandidaat bij het examen een computer met spellingscontrole ter beschikking te stellen: dat is een toegestaan hulpmiddel. Bij sommige ernstige leesbeperkingen en/of combinatie met een motorische beperking is het toetsenbord van de computer als invoermiddel niet bruikbaar. Indien de school een kandidaat heeft waarvoor dat geldt, kan de school contact opnemen met de inspectie.
1.11.1 BINAS en Biodata havo/vwo
Het kleurgebruik in informatieboeken kan bij biologie lastig zijn voor kleurenblinde kandidaten. Bij het examen 2008 geeft dat geen problemen, het is dus niet nodig om, op de van aardrijkskunde bekende wijze, daar een extra surveillant in te zetten.
1.11.2 Woordenboek gebruik
Naar aanleiding van vragen over de Examenkrant wordt het volgende opgemerkt:
De Regeling toegestane hulpmiddelen staat bij alle schriftelijke examens een verklarend woordenboek Nederlands toe. Afgezien van de eendeligheid en een verbod op digitale uitvoeringen worden aan de inhoud geen eisen gesteld of beperkingen opgelegd. Een woordenboek van het Nederlands naar de thuistaal van een leerling is een woordenboek dat op een andere manier Nederlandse woorden verklaart. In de regeling hulpmiddelen is dan ook expliciet toegestaan dat de kandidaat in plaats van een geheel in het Nederlands gesteld woordenboek, een woordenboek gebruikt vanuit het Nederlands naar zijn thuistaal. De in de Examenkrant vermelde verwijzing naar de examensecretaris is er slechts voor bedoeld, te voorkomen dat een kandidaat te lichtvaardig deze keuze maakt. Als hij immers, in voorkomende gevallen, zijn thuistaal schriftelijk niet beheerst, is zo'n woordenboek voor hem minder effectief dan een woordenboek dat geheel in het Nederlands is gesteld. De examensecretaris kan dit met de kandidaat onderzoeken. Er zijn echter voor hem op basis van de Regeling geen gronden om zo'n woordenboek naar de thuistaal te verbieden.
Volgens artikel 55 lid 3 van het Eindexamenbesluit kan het bevoegd gezag enige aanpassingen toestaan voor een kandidaat die met inbegrip van het schooljaar waarin hij eindexamen aflegt, ten hoogste zes jaren onderwijs in Nederland heeft gevolgd en voor wie het Nederlands niet de moedertaal is. Eén van de genoemde aanpassingen is het toestaan van een verklarend woordenboek Nederlands. Op grond van deze bepaling en de Regeling toegestane hulpmiddelen kan deze kandidaat twee woordenboeken meenemen; een verklarend geheel Nederlands woordenboek op grond van artikel 55 lid 3, en een woordenboek van het Nederlands naar zijn thuistaal op grond van de Regeling Toegestane Hulpmiddelen.
In de examenperiode wordt gebruik gemaakt van e-mail om de scholen steeds zo snel mogelijk te kunnen informeren. Ook worden diverse examenstukken dit jaar niet op papier maar per e-mail toegestuurd.
Deze berichten worden gestuurd naar het officiële e-mailadres dat de school aan de IB-groep heeft doorgegeven. De informatie is bedoeld voor de examensecretaris en de betrokken docenten. Zie voor een nadere toelichting www.examenblad.nl/examensecretaris.
NB CKV2 en papieren examens algemene vakken BB
Het correctievoorschrift CKV2 wordt de deelnemende scholen op dit mailadres gezonden. Omdat de correctievoorschriften CKV2 niet onmiddellijk na het adviesmoment worden gepubliceerd, is de corrector die snel aan de slag wil, van de zending per e-mail afhankelijk.
Hetzelfde geldt voor de correctievoorschriften van de papieren examens algemene vakken BB.
Het tijdschema van werkzaamheden is gepubliceerd in de Septembermededeling over de centrale examens 2008. In de digitale versie van de Maartmededeling op Examenblad.nl (www.examenblad.nl) is het tijdschema door doorklikken te raadplegen.
U ontvangt ± half maart bericht op welk van onderstaande dagen u de opgaven ontvangt:
-
-1e tijdvak: 7, 8 of 9 mei.
-
-2e tijdvak: 9, 10 of 11 juni.
Brinks Waardetransport levert de examenpakketten af tussen 8.30 uur en 17.00 uur.
Bij ontvangst van de pakketten moet een afleverdocument worden getekend. Op dit document staat een referentienummer. Dit referentienummer moet worden gebruikt bij problemen rondom de bestelling.
Degene die de pakketten in ontvangst neemt, moet aan Brinks een geldig legitimatiebewijs tonen. De pakketten bevatten de verzegelde enveloppen met examenopgaven. De volgende handelingen moeten worden verricht:
-
-de pakketten (niet de enveloppen!) direct na ontvangst openen;
-
-de op de etiketten vermelde aantallen opgaven vergelijken met de aantallen die vermeld zijn op het eerder ontvangen terugmeldingsformulier. Op de etiketten is tevens vermeld hoeveel bijlagen, indien van toepassing, zich in de enveloppen bevinden;
-
-na te gaan of alle enveloppen met examenopgaven aanwezig zijn die de school nodig heeft;
-
-de enveloppen ongeopend opbergen op een absoluut veilige plaats.
Ontbreekt een pakket of envelop, neem dan direct contact op met Examendiensten, telefoon 050 - 5998933. Vermeld dan altijd referentienummer en de doosnummers die ontbreken.
Bij (ver)late bestellingwijzigingen (verkeerd vak besteld) ontvangt de school in de reguliere bestelling eveneens het verkeerd bestelde vak. De examenpakketten staan namelijk al gereed voor verzending. Betreffende enveloppen moeten ongeopend opgeborgen worden op een absoluut veilige plaats tot na afloop van de betreffende examens.
Als pakketten of enveloppen beschadigd zijn, of een verzegeling verbroken is, moet dit onmiddellijk worden gemeld aan de accountmedewerker van het inspectiekantoor of aan de contactinspecteur van uw school.
De enveloppen mogen onder geen beding eerder geopend worden dan op het op de enveloppe aangegeven moment. Indien er in het 2e tijdvak voor een vak geen kandidaat is, mag de desbetreffende examenenvelop niet eerder geopend worden dan na afloop van de examenzitting van het 2e tijdvak.
Voor CKV2 is de procedure:
De opgaven en cd-rom's worden per aangetekende post door TNT-post afgeleverd:
Eerste afnamemoment (2 en 3 april) aflevering op 19 maart
Tweede afnamemoment (23 en 24 april) aflevering op 9 april
Het pakket bevat naast de (papieren) opgaven ook een cd-rom per kandidaat.
Het correctievoorschrift CKV2 wordt de deelnemende scholen op het opgegeven mailadres gezonden (zie ook 1.12).
Alle correctievoorschriften van de schriftelijke examens worden uitsluitend digitaal ter beschikking gesteld. (zie onderdeel 1.4 van deze mededeling).
Voor de cspe's bevat de tweede zending (medio maart vanuit Cito) per praktijkexamen twee (papieren) exemplaren van het correctievoorschrift (zie Septembermededeling III.4.2).
Publicatie
Bij het eerste tijdvak en tweede tijdvak worden de correctievoorschriften van alle vakken gepubliceerd op Examenblad.nl (www.examenblad.nl) en op www.cito.nl.
Met uitzondering van:
-
-de correctievoorschriften voor CKV2 (zie ook 1.12);
-
-de correctievoorschriften voor de papieren examens voor de algemene vakken BB. (Deze correctievoorschriften worden naar het opgegeven e-mailadres gezonden (zie ook 1.12));
-
-de centrale examens in het tweede tijdvak die door de Staatsexamencommissie worden afgenomen. (zie paragraaf 5)
Ten behoeve van het inzenden van deelscores naar Cito ontvangen de scholen in de week van 17 tot 21 maart de benodigde materialen voor installatie van het programma WOLF en het instrueren van de docenten.
De errata op de opgaven voor het eerste tijdvak worden (op papier) door de scholen ontvangen op 14 of 15 mei, die voor het tweede tijdvak op 10 of 11 juni. Een erratum op een opgave moet aan het begin van de examenzitting aan de kandidaten worden bekendgemaakt.
Op Examenblad.nl wordt op 9 mei bekend gemaakt bij welke examens errata op de opgaven zijn vastgesteld.
Errata op de correctievoorschriften, en aanvullingen op het correctievoorschrift na afname van het examen, worden alleen digitaal verzonden; zie ook 1.11 van deze mededeling. Na afloop van de examenzitting worden ze ook geplaatst op Examenblad.nl (www.examenblad.nl) en www.cito.nl.
Voor het 2e tijdvak worden de aantallen examenopgaven volgens volgend overzicht bepaald. Dit geldt voor alle vormen van onderwijs: (zie ook N.B. 1 en 2)
Aantal kandidaten eerste tijdvak |
Aantal opgaven tweede tijdvak |
|---|---|
1-25 |
5 |
26-60 |
10 |
61-120 |
15 |
121-200 |
20 |
Meer dan 200 |
25 |
N.B. 1 Als het aantal voor het tweede tijdvak te verwachten kandidaten groter is dan het op grond van deze tabel te leveren aantal, dan kunnen de extra opgaven per e-mail examens@ib-groep.nl worden besteld bij de IB-Groep, afdeling Examendiensten. Hiervoor zijn de volgende gegevens nodig: naam, afleveradres, BRIN-nummer, telefoonnummer, naam van de examensecretaris van de school, schoolsoort, vakcodes, vakomschrijving en de extra te ontvangen aantallen per vak. Hierover dus niet de inspectie benaderen!
N.B. 2 De opgaven voor het 2e tijdvak bij de vakken, afgenomen door de staatsexamencommissie worden niet toegezonden, ook niet na afloop van het examen.
Als blijkt dat het aantal ontvangen eindexamenopgaven niet toereikend is, dan kunt u de extra te ontvangen opgaven per e-mail bestellen bij de IB-Groep, afd Examendiensten. (examens@ib-groep.nl ).
Hiervoor zijn de volgende gegevens nodig: naam, afleveradres, BRINnummer, telefoonnummer, naam van de examensecretaris van de school, schoolsoort, vakcodes, vakomschrijving en de extra te ontvangen aantallen per vak. U dient dus hierover niet uw inspecteur te benaderen.
De nabestellingen worden vanaf 13 mei per koerier geleverd. U (examensecretaris) wordt ± een half uur voor de aflevering gebeld.
Voor sommige vakken treft u in de enveloppe met opgaven ook bijlagen aan waarop de kandidaten opgaven moeten uitwerken. Indien meer uitwerkbijlagen nodig zijn dan er in de enveloppe zitten, kunnen op school extra kopieën worden gemaakt.
De minister kan vakken aanwijzen waarvan het examen in het tweede tijdvak wordt afgenomen door de staatsexamencommissie. In 2008 zijn de volgende vakken aangewezen:
-
a.in vmbo BB de vakken: Frans, Spaans, Turks, Arabisch;
-
b.in vmbo KB de vakken: Frans, Spaans, Turks, Arabisch, maatschappijleer II;
-
c.in vmbo GL alle beroepsgerichte vakken (alleen c.s.e.);
-
d.in vmbo GL/TL de vakken: Fries, Spaans, Turks, Arabisch, maatschappijleer II, muziek, dans, drama;
-
e.in havo de vakken: Fries 1 en 1,2, Spaans 1,2 , Russisch 1,2 , Turks 1,2 , Arabisch 1,2, filosofie, maatschappijleer, muziek, en tehatex;
-
f.in vwo de vakken: Fries, Latijn, Grieks, Spaans, Russisch, Turks, Arabisch, economie 1, filosofie, maatschappijleer, muziek en tehatex.
Mededelingen over de afname van de examens Frans-BB, Frans-KB, dans (TL) en drama (TL) volgen in de maand mei, aan de scholen van de Informatie Beheer Groep afdeling Examendiensten (zie 5.3).
Het examen is op vrijdag 20 juni in de plaatsen Groningen, Zwolle, Arnhem, Amsterdam, Schiedam, Roosendaal en Eindhoven.
Aanvangstijdstippen:
-
-vmbo (alle vakken): 13.30 uur
-
-havo (alle vakken): 13.30 uur
-
-vwo (alle vakken behalve economie 1): 09.30 uur
-
-vwo economie 1: 13.30 uur
De kandidaten dienen een half uur voor de aanvang aanwezig te zijn.
Kandidaten moeten uiterlijk op maandag 16 juni, 17.00 uur door de school zijn aangemeld. Nadere informatie over de aanmeldingsprocedure ontvangt de school in de maand mei van de Informatie Beheer Groep afdeling Examendiensten.
Kandidaten kunnen tot uiterlijk 30 minuten na de aanvang van het examen tot de examenzaal worden toegelaten. Zij dienen zich te kunnen legitimeren. Als de kandidaat niet over een geldig legitimatiebewijs beschikt, kan de legitimatie ook plaatsvinden door een functionaris van de school die de kandidaat vergezelt. Indien de kandidaat een toegestaan hulpmiddel wenst te gebruiken, bijvoorbeeld een woordenboek, moet hij het zelf meenemen.
Reis- en eventuele verblijfskosten zijn voor eigen rekening.
Na vaststelling van de uitslag is anders dan bij op school gemaakte examens inzage in het gemaakte werk niet mogelijk. Wel kan de kandidaat schriftelijk verzoeken om een mondelinge toelichting door de staatsexamencommissie.
De vastgestelde cijfers staan uiterlijk woensdag 25 juni, 08.00 uur op het e-loket van de IB-Groep (ook wel genoemd "de beveiligde site"). Deze site wordt ook gebruikt voor de communicatie met BRON. De gegevens op het loket kunnen geraadpleegd worden door de contactpersonen van uw instelling die in het bezit zijn van een toegangsnaam en een diskette met de beveiligingscodes. Nader instructie ontvangt de school in mei van de Informatie Beheer Groep/afdeling Examendiensten.
De scholen ontvangen de cijfers van hun kandidaten tevens per post in week 26.
De directeur en secretaris van het eindexamen stellen –waar van toepassing- de uitslag vast. Diploma, cijferlijst en certificaat worden uitgereikt door de school.
De koppeling van de scholen voor de uitvoering van de tweede correctie blijft verricht worden door de IB-Groep. Nadat de koppeling per brief bekend is gemaakt aan de scholen, wijst het bevoegd gezag van de school de gecommitteerden zelf aan. Deze aanwijzing maakt het bevoegd gezag bekend aan die scholen waarvoor zij de tweede correctie verzorgen. Zo nodig kan de Informatie Beheer Groep een gecommitteerde aanwijzen voor een school.
Bij problemen met de pooling van de tweede correctie contact opnemen met Examendiensten, telefoon 050-5998933, doorkiesoptie: centraal examen voor schoolkandidaten
De normering van de examens wordt mede gebaseerd op door kandidaten behaalde scores. Scholen leveren hiervoor via het programma WOLF gegevens aan.
Het is verplicht om per examen de deelscores in te zenden van een vastgesteld aantal kandidaten. Het gevraagde aantal kandidaten per examen staat vermeld in het correctievoorschrift en wordt ook vermeld in de informatie die u van Cito ontvangt.
Zijn er minder kandidaten dan het gevraagde aantal, zend dan de deelscores van alle kandidaten in.
Zijn er meer kandidaten dan het gevraagde aantal, zend dan de gegevens in van de alfabetisch eerste kandidaten tot het gevraagde aantal bereikt is.
De uiterste inzenddata staan per examen vermeld in het correctievoorschrift en worden ook vermeld in het tijdschema van werkzaamheden voor de eindexamens in hoofdstuk IV van de Septembermededeling.
Het is verplicht de deelscores in te zenden van alle kandidaten vmbo algemene vakken, havo en vwo. De uiterste datum voor inzending in het 2e tijdvak is, vrijdag 20 juni.
De lengtes van de scoreschalen centraal (schriftelijk) examen worden opgenomen in de mededelingen over de cijferbepaling die na de normering aan de scholen worden toegezonden. (zie 7.5).
Sinds 2006 heeft de normeringsterm N bij alle centrale examentoetsen een ondergrens van 0,0.
Van de bovengrens van 2,0 kan bij onvolkomenheden in het examen worden afgeweken.
eerste tijdvak
Op woensdag 4 juni worden de normen voor de voor de beroepsgerichte programma's vmbo bekend gemaakt, op woensdag 11 juni die voor de algemene vakken vmbo en op donderdag 12 juni die voor de examens havo en vwo. Het tijdstip van bekendmaking is telkens 08.00 uur. De officiële bekendmaking is op Examenblad.nl (www.examenblad.nl); tegelijkertijd worden dezelfde gegevens ook op www.cito.nl gepubliceerd. Per vak wordt de normeringsterm N gepubliceerd en de bijbehorende tabel voor de omzetting van score naar cijfer. Uitsluitend in de gepubliceerde tabellen staan de juiste c.e. cijfers die bij iedere behaalde score moeten worden toegekend.
Tevens wordt aan de scholen op de genoemde tijdstippen een e-mailbericht verstuurd met het internetadres vanwaar de mededeling over de normering en de omzettingstabellen kunnen worden gedownload Met deze gegevens zijn alle c.e.-cijfers en uitslagen te bepalen.
Bij de digitale centrale examens algemene vakken BB vraagt de omzetting van score naar cijfer op 11 juni om bijzondere aandacht van de examensecretaris. Zie 1.3.
tweede tijdvak
De definitieve normering wordt op dezelfde manier bekend gemaakt als die in het eerste tijdvak, en wel voor alle schooltypen op woensdag 25 juni om 08.00 uur.
Scholen stellen zelf het c.e.-cijfer vast volgens de daarvoor geldende regels voor omzetting van score naar cijfer. Voor deze regels wordt verwezen naar paragraaf 10.5 van de Maartmededeling van 2000.
Bij de 'aangewezen vakken' krijgen de scholen het resultaat als score en cijfer toegezonden. Er hoeft daarbij geen omzetting van score naar cijfer meer plaats te vinden.
Inhoudelijke mededelingen zijn gegeven in de Septembermededeling over het examen 2008. De documenten waarnaar verwezen wordt staan alle op Examenblad.nl.
Zie voor spellingsbeoordeling deze Maartmededeling onder 1.10.
Bij de examens havo en vwo wordt voor ieder examen (dus per taal en per schooltype) op www.cito.nl een model van een antwoordblad geplaatst. Tijdstip van plaatsing: eerste tijdvak 7 mei, tweede tijdvak 10 juni.
Scholen zijn vrij om van deze model-antwoordbladen gebruik te maken.
Voor het project Moderne Natuurkunde is de formulekaart PMN bij de opgave voor het centraal examen gevoegd.
opgaven- en bronnenboekje
De bronnen bij de opgaven in de examens aardrijkskunde havo en aardrijkskunde vwo (kaarten, teksten en grafieken e.d.) zijn in een apart bronnenboekje opgenomen. Bij het centraal examen 2008 krijgt de kandidaat een examen dat tenminste bestaat uit een opgaven- en een bronnenboekje
atlas
Bij het centraal examen 2008 zijn de toegestane drukken van de Bos-atlas de 52e en 53e; de 51e druk van deze atlas is niet langer toegestaan.
cursieve regel
Zoals in de Septembermededeling al aangegeven, is in de centrale examens aardrijkskunde havo en vwo een nieuw element toegevoegd. In de digitale versie van de Maartmededeling op Examenblad.nl is als bijlage een pdf opgenomen van een fictief stuk examen met het nieuwe onderdeel. Docenten kunnen daarmee desgewenst hun kandidaten op het nieuwe element voorbereiden.
Inhoudelijke mededelingen zijn gegeven in de Septembermededeling over het examen 2008. De documenten waarnaar verwezen wordt staan alle op Examenblad.nl.
In 2008 zijn de centrale examens vmbo gebaseerd op geglobaliseerde examenprogramma's en syllabi, beiden te vinden op Examenblad.nl door te kiezen voor 2008, vmbo (leerweg) en vak.
Er zijn signalen dat examinatoren onvoldoende bekend zijn met deze syllabi waarin de examenstof gespecificeerd wordt. Het verdient aanbeveling deze syllabi onder de aandacht van de docenten/examinatoren te brengen.
leeswijzer globale examenprogramma's
Eventuele onduidelijkheid naar aanleiding van de layout van de globale examenprogramma's over wat wel en niet tot de centraal examenstof behoort, wordt hier uitgelegd. Zie voor de uitleg de leeswijzer globale examenprogramma's in de Maartmededeling op Examenblad.nl (www.examenblad.nl).
9.1.1 Nederlands
Zie voor spellingsbeoordeling deze Maartmededeling onder 1.10.
9.1.2 Fries
In verband met een onvolkomenheid in de Friestalige versie van het examenprogramma Fryske taal en kultuer, is een brief naar de scholen verstuurd die Fries examineren. In de digitale versie van de Maartmededeling op Examenblad.nl (www.examenblad.nl) is deze brief raadpleegbaar door door te klikken.
9.1.3 Moderne vreemde talen
Door scholen worden vragen gesteld over in het centraal examen getoetste vaardigheden. Er verandert ten opzichte van 2007 niets. Volledigheidshalve is dit in het volgende overzicht weergegeven:
-
-BB papier: uitsluitend leesvaardigheid
-
-BB- digitaal: lees-, luister-, schrijfvaardigheid
-
-KB papier: uitsluitend leesvaardigheid
-
-KB- digitaal (Frans, en pilot Duits): lees-, luister-, schrijfvaardigheid
-
-GL/TL papier (Engels): lees-, schrijfvaardigheid; overige moderne vreemde talen alleen leesvaardigheid.
9.1.4 wiskunde vmbo
formules wiskunde vmbo
Bij de exameneenheid Meetkunde van het centraal examen wiskunde in BB, KB en GL/TL moet de kandidaat enkele omtrek-, oppervlakte- en inhoudsformules kunnen toepassen. De kandidaat hoeft deze formules echter niet allemaal te kennen (in de syllabus is te lezen welke formules in het examen gegeven worden).
-
-Bij de examens KB en GL/TL worden de gegeven formules opgesomd in één tabel in het examen.
-
-Bij de examens BB worden de gegeven formules vermeld in het examen bij de opgave(n) waarvoor en indien zij relevant zijn.
De kandidaat moet eenvoudige meetkundige berekeningen (zoals de oppervlakte in een rechthoekige driehoek) ook kunnen uitvoeren zonder dat de formule in het examen wordt bijgeleverd.
9.1.5 natuur- en scheikunde 2, tweede tijdvak enveloppetekst
Op de enveloppen met examenopgaven staat standaard de volgende tekst:
Eerst de naam van het examen, datum, en tijdsduur voorlezen, daarna openen !
Bij het examen Natuur- en Scheikunde 2, tweede tijdvak is in het drukproces het woord ''openen'' weggevallen.
9.1.6 biologie syllabus vmbo
De gedrukte tekst van de syllabus centraal examen vmbo 2008 en 2009 biologie GT van mei 2007 met betrekking tot BI/K/11 is onvolledig. De volledige tekst kunt u inzien in de digitale versie van de syllabus op Examenblad.nl (www.examenblad.nl).
9.2.1 timmeren, metselen en bouw-breed: minitoetsen
De werkvoorbereidingstekening(en) en het bestek die in voorgaande jaren zijn gebruikt bij de examens bouwtechniek- timmeren, - metselen en -bouw-breed, worden in 2008 voor het eerst in gedigitaliseerde vorm aangeboden in een minitoets. Het gebruik van dit materiaal in deze vorm wordt op de landelijke platformdag bouwtechniek door Cito geëvalueerd.
Indien u in 2008 nog gebruik wilt maken van de papieren minitoetsen, dient u PDF bestanden te printen van de cd-rom die u medio maart van Cito ontvangt. De werkvoorbereidingstekeningen en het bestek treft u als pdf aan op de cd-rom.
9.2.2 administratie cspe BB en KB
In tegenstelling tot voorgaande jaren moeten de examens Administratie cspe BB en KB 2008 met behulp van het computerprogramma Telraam afgenomen worden. Er zijn in 2008 geen papieren examens Administratie cspe BB en KB meer. Zonder het computerprogramma Telraam is afname van de cspe's administratie 2008 niet mogelijk. In december 2007 hebben de betreffende scholen hierover informatie ontvangen (kenmerk 472734-evv075, d.d. 10 december 2007) met de inloggegevens om het programma Telraam te downloaden.
9.2.3 afdelingsprogramma Landbouw: c.e.-cijfer KB
Vanaf examenjaar 2007 maakt een KB-leerling die voor twee vakrichtingen heeft gekozen een 'deel-cspe' voor beide vakrichtingen. De KB-er met één vakrichting en één ondersteunend vak legt eveneens twee deel-cspe's af: één voor de vakrichting en één voor het ondersteunende vak. Van iedere KB-leerling bestaat het cspe dus uit twee deel-cspe's. Ook de ondersteunende vakken agrarische techniek en agrarische bedrijfseconomie kennen elk een eigen deel-cspe.
Het cijfer voor het centraal examen is het gemiddelde van de cijfers voor de beide deel-cspe's.
9.2.4 nieuwe beroepsgerichte vakken
In 2008 worden proefexamens afgenomen voor de volgende nieuwe beroepsgerichte vakken: Technologie in de gemengde leerweg, Techniek-breed, ICT-route, SDV (Sport, dienstverlening en veiligheid) en Intersectoraal. Voor informatie over o.a. examenzendingen voor deze nieuwe vakken kunt u de activiteitenplanningen raadplegen waarin de gang van zaken rond de proefexamens gedetailleerd beschreven is. Deze activiteitenplanningen kunnen worden ingezien via doorklikken in de digitale versie van de Septembermededeling voor de examens van 2008 op Examenblad.nl (www.examenblad.nl).
Waar voor wat in het kort:
-
-wet- en regelgeving: helpdesk van CFI, ICO-VO (10.1)
-
-pooling tweede correctie en bestelling opgaven: Examendiensten IB-Groep (10.2)
-
-vragen m.b.t. levering van de examengegevens: IPO, IB-Groep (10.3)
-
-bij vermoede onvolkomenheden in opgaven en correctievoorschriften: CEVO-Examenlijn (10.4)
-
-problemen met installatie en/of werking software bij de afname van examens (Icthelpdesk) (10.5)
-
-verstrekken afnamegegevens via WOLF: Cito (10.6)
-
-aangewezen vakken 2e tijdvak: staatsexamencommissie (10.7)
-
-afname of afwikkeling van de examens: inspectie (10.8)
Kandidaten kunnen met opmerkingen terecht bij het LAKS. Kandidaten die één van bovenstaande instellingen met hun vragen benaderen worden in het algemeen doorverwezen naar het LAKS.
Cito is niet de instantie die moet worden benaderd bij vermoede fouten in opgaven. Daarvoor neemt u contact op met de CEVO-Examenlijn (10.4).
Voor vragen over wet- en regelgeving met betrekking tot eindexamens
Postbus 606, 2700 ML Zoetermeer
tel: 079-3232444,
fax: 079-3233220
e-mail: ico@cfi.nl
Postbus 30158, 9700 LK Groningen: problemen met examenopgaven, pooling en waardepapieren: tel: 050-5998933 of email: examens@ib-groep.nl.
Vragen m.b.t. levering van de examengegevens: ipo@ib-groep.nl
of telefoonnummer (050) 599 90 00.
Bij vermoede onvolkomenheden in examenopgave of correctievoorschrift
Postbus 8128, 3503 RC Utrecht
tel.: 030-2843055
e-mail: examen@cevo.nl
Er is een ICT-examenhelpdesk ingericht voor problemen m.b.t. de installatie en de werking van de software die bij de examenafnames ingezet wordt.
Informatie over de bereikbaarheid en openingstijden van deze helpdesk vindt u op compex.cito.nl (Ict-examenhelpdesk).
Telefoonnummer: (020) 430 24 30
U kunt ook een e-mail sturen naar: ictexamenhelpdesk@cito.nl
Bij problemen met WOLF
Postbus 1034, 6801 MG Arnhem
tel.: 026-3521111
fax: 026-3521135
of mailto:wolf@cito.nl
Opgave kandidaten aangewezen vakken 2e tijdvak (zie 5.3)
Informatie: 050-5998933
email: examens@ib-groep.nl.
De school meldt op het juiste tijdstip aan de eigen inspectie:
-
-de wettelijk vereiste informatie, bijvoorbeeld pta. Via de elektronisch verschafte meldingsformulieren: meldt de school een aangepaste wijze van examineren op grond van artikel 55 (voor aanvang schoolexamen) spreiding examen over twee jaar (art. 59) en maatregelen genomen op grond van artikel 5 van het eindexamenbesluit (ook bij het schoolexamen)
Als bij het centraal examen op een school een afwijking dreigt van de normale gang van zaken voorafgaand aan, tijdens of in de afwikkeling van een examenzitting, dient de school dit probleem in eerste instantie zelf op te lossen. Een dergelijk probleem en de voorgenomen of reeds uitgevoerde oplossing dienen te worden gemeld aan de Inspectie, via een van de hieronder genoemde telefoonnummers. Het nummer geeft toegang tot de voor uw district genoemde inhoudelijk medewerker, of een aangewezen vervanger. Geef daarbij duidelijk aan dat het om een examenzaak gaat en dat u de genoemde medewerker wilt spreken, of eventueel het nummer wilt hebben van de aangewezen vervanger. Het 06-nummer geeft in noodgevallen een directe verbinding met de inspecteurs die belast zijn met examenzaken.
Scholen die vallen onder het RIK:
Groningen:
mw. I. Oomkens, tel 050-3686000
Zwolle:
mw. J. Nijrolder, tel 038 - 4257820
Utrecht:
mw. M. Appel, tel 030 - 6690600
Zoetermeer:
mw. T. Keune, tel 079 - 3203333
Haarlem:
mw T. Keune 079-3203333
Eindhoven:
mw. P. Krol, tel 040 - 2197000
Breda:
mw. M. van Lookeren, tel 076 – 5244477
Inspecteurs belast met het toezicht op de examens:
mw. P. van der Lingen 06-52354361
de heer drs. A.A.M Renders 06-27743632
Deel deze pagina