Deze informatie is gelijktijdig met de septembermededeling bekendgemaakt. Veranderingen ten opzichte van 2025 zijn geel gemarkeerd.
Examenstof
De examenstof is beschreven in de syllabus beeldende vakken havo 2026. De syllabus van 2026 is licht gewijzigd ten opzichte van de syllabus van 2025.
De examenstof voor de examenkandidaten havo die in 2027 examen doen is beschreven in de syllabus tekenen, handvaardigheid, textiele vormgeving havo 2027. De examenstof zelf verandert niet wezenlijk ten opzichte van het examenjaar 2026. Getoetst wordt de periode van romaans tot heden, met de nadruk op één periode van voor 1800. In 2027 is dat de renaissance.
Specificatie examenstof
In de syllabus van 2026 is een basisstofomschrijving opgenomen. Daarnaast geldt een stofbeperking. Wezenlijk aan de stofbeperking is dat deze geen extra exameneisen kent en alleen bedoeld is om leerlingen gerichter te kunnen voorbereiden op het centraal examen. Het centraal examen havo heeft betrekking op de periode van het romaans tot heden, met nadruk op de periode vanaf 1800. Kunst, architectuur en vormgeving vanaf het neoclassicisme in de 19de eeuw tot heden komen derhalve in het examen aan de orde. In het examen 2025 zal uit de periode van vóór 1800 aandacht worden besteed aan de middeleeuwen.
Het centraal examen havo is thematische van opzet. Vanaf 2023 geldt voor het centraal examen havo een meerjarig thema dat gelijk is aan het thema van het vwo-examen. Voor het examenjaar 2026 is het thema wederom ‘Kunst en leven’. Een toelichting op het thema – en op het verschil in benadering van het thema bij havo en vwo – is te vinden in de syllabus.
Bij het havo-examen vormt het thema een leidraad bij het construeren van de examenopgaven en zorgt daarmee voor meer samenhang binnen het examen. Daarnaast reikt het thema een handvat aan bij het benaderen van de examenstof. Om het thema ‘Kunst en Leven’ in de voorbereiding op het centraal examen vanuit verschillende kanten te benaderen en te verkennen, zijn er zogenaamde ‘probleemstellingen’ geformuleerd. Deze zijn te beschouwen als onderzoeksvragen en zijn opgenomen de syllabus.
Daarnaast bevat de syllabus enkele oefenvragen die zijn toegesneden op het thema ‘Kunst en leven’.
Syllabus 2027
De syllabus van 2027 is gewijzigd ten opzichte van de syllabus van 2026. Voor de havo is er een tekstbijlage toegevoegd (thematekst) bij het nieuwe meerjarige thema ‘Kunst verandert!’ (bijlage 6), de begrippenlijst bevat enkele kleine wijzigingen en de probleemstellingen zijn in lijn gebracht met het nieuwe thema.
Thema cse vanaf 2027
Vanaf het examenjaar 2027 geldt het meerjarige thema ‘Kunst verandert!’ Op verzoek van het werkveld is er voor het eerst een tekstbijlage opgenomen. Deze tekstbijlage (thematekst) is als afzonderlijk document opgenomen (bijlage 6)
Zoals je in hoofdstuk 6 ‘Gebruiksaanwijzing bij de syllabus’ van de syllabus kunt lezen, is de tekst niet bedoeld als verzwaring van de leerstof en moet deze thematekst gezien worden als thematisch richtinggevend. De tekst kan op die manier docenten inspireren bij het ontwerpen van lessen zoals dat ook het geval is bij het huidige thema ‘Kunst en leven’.
Leerlingen hoeven de thematekst niet te leren of te kennen, maar het wordt dus wel aanbevolen dat docenten kennis nemen van de voorbeelden en de probleemstellingen, die leidend zijn voor de verschillende hoofdstukken (inclusie, technologische veranderingen, veranderende context en het veranderende kunstbegrip). Zie hiervoor ook de bijlage ‘Probleemstellingen (bijlage 4) in de syllabus tekenen, handvaardigheid, textiele vormgeving havo 2027. Die kennis kan leiden tot inspiratie voor lessen waarbij aspecten van de 4 probleemstellingen beschouwend aan de orde kunnen komen (voorstelling, vormgeving, betekenis en context).
Voorbeeldexamen
Voorbeeldvragen zijn te vinden in het voorbeeldexamen dat als afzonderlijk document (bijlage 7) wordt opgenomen in examenblad.nl. Het voorbeeldexamen is bedoeld om een indruk te geven op de wijze waarop het thema gestalte kan krijgen in het centraal schriftelijk examen.
Correctie
Status correctievoorschrift: regelgeving
Het CvTE heeft de correctievoorschriften bij regeling vastgesteld. Het correctievoorschrift is een zogeheten algemeen verbindend voorschrift en valt onder wet- en regelgeving die van overheidswege wordt verstrekt. De corrector mag dus niet afwijken van het correctievoorschrift. Als de corrector van mening is dat het correctievoorschrift een onvolkomenheid bevat, neemt deze contact op met de examenlijn via het contactformulier op examenblad.nl.
Aanvullingen
Zie de onderwerppagina Aanvullingen op het correctievoorschrift.
Examens nakijken: streng, soepel of precies goed?
Op examenblad.nl is een artikel gepubliceerd van Marieke Wensing dat ingaat op de taak van docent als examinator (corrector): Examens nakijken (kunst en tehatex havo-vwo). Zie over het nakijken van de examens tevens het artikel van Jan van Gemert, ‘Aansprekende kunstexamens’, Kunstzone (3), mei 2022, p. 16-18.
Ontvangen vakspecifieke mailings
Voor je taak als examinator (corrector) van de centrale examens is het belangrijk dat je goed geïnformeerd bent. Dat kan via een account op examenblad.nl. Via deze pagina ontvang je inhoudelijke en formele informatie over de centrale examens van je vak op maat, zoals bijvoorbeeld een test met het correctievoorschrift. Heb je als docent nog geen account op examenblad.nl waardoor je de mailings niet rechtstreeks ontvangt, laat je hiervoor dan registreren door je examensecretaris.
Examenbespreking VONKC
Elk jaar organiseert de Vereniging Onderwijs Kunst en Cultuur (VONKC) na de afname van het centraal schriftelijk examen een bespreking van de opgaven en het correctievoorschrift. Op de website van VONKC vind je hierover meer informatie. Het CvTE brengt examenbesprekingen onder de aandacht, omdat ze waardevol kunnen zijn voor het intercollegiaal overleg over de correctie van de examens. Intervisie met collega’s is vaak nuttig om samen te verkennen in welke mate antwoorden van examenkandidaten inhoudelijk in lijn zijn met het correctievoorschrift. Deze besprekingen hebben echter geen officiële status. In alle gevallen is het correctievoorschrift, eventueel voorzien van een aanvulling, bindend. Opmerkingen gemaakt tijdens examenbesprekingen vervangen het correctievoorschrift niet.