Deze informatie is gelijktijdig met de septembermededeling bekendgemaakt. Veranderingen ten opzichte van 2025 zijn geel gemarkeerd.
Examenstof
De examenstof is beschreven in de syllabus beeldende vakken vwo 2026. De syllabus van 2026 is gewijzigd ten opzichte van de syllabus van 2025. De tekstbijlage bij het meerjarig thema ‘Kunst en leven’ (bijlage 5) is gewijzigd evenals de begrippenlijst. De syllabus bevat de stof die de leerling dient te bestuderen voor het centraal schriftelijk examen.
Thema cse
Voor het examenjaar 2026 is het thema ‘Kunst en leven’. Het thema is op te vatten als een invalshoek van waaruit de kunstgeschiedenis wordt benaderd, zodat deze wordt beperkt en verdiept. Het thema gaat gepaard met een reeks probleemstellingen. Deze probleemstellingen vormen het richtsnoer om het thema te onderzoeken.
Voor het cse dient de kandidaat de stof te beheersen zoals aangegeven in het examenprogramma en gespecificeerd in de syllabus. Voor het thema betekent dit dat de examenkandidaten de levens van de kunstenaars, de kunstwerken en de concepten zoals opgevoerd in de teksten bij het thema moeten kunnen beschrijven, onderzoeken en interpreteren. De kandidaat kan de onderzoeksvragen zoals opgenomen in de probleemstellingen beantwoorden.
Ongeveer de helft van de in het centraal schriftelijk examen gepresenteerde contexten (kunstenaars, kunstwerken, teksten) is direct gebaseerd op de teksten van het thema. De overige contexten in het examen passen binnen de kaders van de basisstofomschrijving en/of kunnen worden begrepen op basis van transfer van kennis en vaardigheden zoals gedefinieerd in de syllabus.
De kunsthistorische benaderingswijzen uit hoofdstuk 3 vormen een wezenlijk onderdeel van het cse en worden toegepast op de basisstof én op hoofdstuk 1 en 2.
Cpe
Met ingang van examenjaar 2017 kent het centraal praktisch examen voor de verschillende disciplines dezelfde opdrachten en hetzelfde opgavenboekje.
De opdrachten zijn zodanig gekozen dat ze aanknopingspunten bieden voor een uitwerking in de verschillende kunstzinnige disciplines of een combinatie van deze, waarbij de gekozen discipline het uitgangspunt vormt. Het discipline-overstijgend denken en werken past in de ontwikkelingen in de kunstwereld van de afgelopen decennia.
Informatie over de organisatie en afname van het cpe staat in het document Organisatorische richtlijnen voor de examinator cpe vwo.
Voor het cpe tehatex vwo zijn er in 2026 ten opzichte van 2025 enkele veranderingen. Deze veranderingen zijn te lezen in de organisatorische richtlijnen en in de examendocumenten die bij het cpe horen; het opgavenboekje en het beoordelingsmodel.
Hieronder vermelden we kort de belangrijkste veranderingen in 2026 ten opzichte van 2025.
- De tweede correctie dient te zijn afgerond voor de start van de afname van het cse. Dit staat ook zo vermeld in de syllabus 2026 op p.120.
- Het 'eventueel bijgeleverde werkboek' wordt vanaf 2026 niet meer expliciet genoemd in de examendocumenten.
Er is tussen correctoren in het verleden vaker discussie geweest over de status van een werkboek. Het werkboek bevatte in sommige gevallen een verzameling schetsen en/of studies en zou op die manier beschouwd kunnen worden als een onderdeel van het proces en daarmee van de collectie. Dat schuurde met de bepaling dat het werkboek zelf niet beoordeeld mocht worden. Om dit vraagstuk op te lossen hebben we ervoor gekozen vanaf 2026 een mogelijk bijgehouden werkboek te beschouwen als onderdeel van het proces.
Als kandidaten werken in een werkboek, ook wel dummy genoemd, tijdens de zittingen van het examen, dan geldt dit als een onderdeel van het proces en kan het door de kandidaat opgenomen worden in de collectie. Het wordt dan beoordeeld als onderdeel van het proces, net als studies en schetsen enzovoort.
In deze context is er ook voor gekozen om de omschrijving van het proces uit te breiden en te beschrijven als 'een verzameling van ideeën, studies, schetsen en/of studies en experimenten'. - Er mag, voor alle duidelijkheid, nooit werk aan de collectie worden toegevoegd dat buiten examenzittingen is gemaakt. Dus een buiten de examenzittingen bijgehouden werkboek kan niet bestaan binnen de kaders van het cpe.
- In de nieuwe situatie vanaf 2026 functioneert alleen de Uitwerkbijlage met procesbeschrijving deel 1 en 2 als verheldering van de uitgangspunten en werkwijze van de kandidaat. Deze uitwerkbijlage wordt zelf niet beoordeeld.
- In de afgelopen jaren zijn er situaties voorgekomen waar mogelijk sprake was van plagiaat oftewel citeren zonder bronvermelding. We hebben daarom het volgende punt opgenomen in het document Examenopgaven: de kandidaat moet waar hij gebruikmaakt van werk of ideeën van anderen dit inzichtelijk maken.
Correctie
Status correctievoorschrift: regelgeving
Het CvTE heeft de correctievoorschriften bij regeling vastgesteld. Het correctievoorschrift is een zogeheten algemeen verbindend voorschrift en valt onder wet- en regelgeving die van overheidswege wordt verstrekt. De corrector mag dus niet afwijken van het correctievoorschrift. Als de corrector van mening is dat het correctievoorschrift een onvolkomenheid bevat, neemt deze contact op met de examenlijn via het contactformulier op examenblad.nl.
Aanvullingen
Zie de onderwerppagina Aanvullingen op het correctievoorschrift.
Examens nakijken: streng, soepel of precies goed?
Op examenblad.nl is een artikel gepubliceerd van Marieke Wensing dat ingaat op de taak van docent als examinator (corrector): Examens nakijken (kunst en tehatex havo-vwo). Zie over het nakijken van de examens tevens het artikel van Jan van Gemert, ‘Aansprekende kunstexamens’, Kunstzone (3), mei 2022, p. 16-18.
Ontvangen vakspecifieke mailings
Voor je taak als examinator (corrector) van de centrale examens is het belangrijk dat je goed geïnformeerd bent. Dat kan via een account op examenblad.nl. Via deze pagina ontvang je inhoudelijke en formele informatie over de centrale examens van je vak op maat, zoals bijvoorbeeld een test met het correctievoorschrift. Heb je als docent nog geen account op examenblad.nl waardoor je de mailings niet rechtstreeks ontvangt, laat je hiervoor dan registreren door je examensecretaris.
Examenbespreking VONKC
Elk jaar organiseert de Vereniging Onderwijs Kunst en Cultuur (VONKC) na de afname van het centraal schriftelijk examen een bespreking van de opgaven en het correctievoorschrift. Op de website van VONKC vind je hierover meer informatie. Het CvTE brengt examenbesprekingen onder de aandacht, omdat ze waardevol kunnen zijn voor het intercollegiaal overleg over de correctie van de examens. Intervisie met collega’s is vaak nuttig om samen te verkennen in welke mate antwoorden van examenkandidaten inhoudelijk in lijn zijn met het correctievoorschrift. Deze besprekingen hebben echter geen officiële status. In alle gevallen is het correctievoorschrift, eventueel voorzien van een aanvulling, bindend. Opmerkingen gemaakt tijdens examenbesprekingen vervangen het correctievoorschrift niet.