Mededelingen over de eindexamens 2026 voor vmbo, havo en vwo (septembermededeling)

Septembermededeling

Datum: 23 september 2025

Bestemd voor:

• scholen voor voortgezet onderwijs;
• instellingen voor beroepsonderwijs en volwasseneneducatie (VAVO);
• de staatsexamens vo van het College voor Toetsen en Examens;
• vso-scholen met examenaanwijzing;
• alle vso-scholen die onderwijs verzorgen aan examenkandidaten.

1 Algemene informatie

1.1 Opzet septembermededeling

In de septembermededeling is actuele en relevante informatie over de eindexamens 2026 opgenomen. Informatie die bij publicatie van de septembermededeling nog niet beschikbaar is, wordt in maart 2026 aan deze mededeling toegevoegd (de maartaanvulling).

1.2 Activiteitenplanning centrale examens

In de activiteitenplanning centrale examens 2026 zijn alle activiteiten van de centrale examens (ce’s), inclusief digitale centrale examens, opgenomen.

Als in de loop van het schooljaar wijzigingen worden aangebracht, ontvangt de (plaatsvervangend) examensecretaris hierover bericht via een mailing vanuit examenblad.nl.

1.3 MijnExamenblad en mailings

De officiële mededelingen over het centraal examen worden via mailings vanuit MijnExamenblad naar het e-mailadres van de (plaatsvervangend) examensecretaris verzonden dat geregistreerd staat op MijnExamenblad.

Op MijnExamenblad staan ook alle namen en e-mailadressen van de overige functionarissen geregistreerd. Kijk voor meer informatie over de mailings en geregistreerde functionarissen op de pagina MijnExamenblad en mailings.

1.3.1 Gegevens examensecretaris

De (plaatsvervangend) examensecretaris kan alle gegevens wijzigen met uitzondering van zijn eigen gegevens. Deze kunnen alleen door het College voor Toetsen en Examens (CvTE) worden gewijzigd. De directie moet hiervoor een wijzigingsverzoek mailen naar examenblad@cvte.nl met daarin de oude en nieuwe situatie onder vermelding van de instellings- en vestigingscode en voornaam, voorletters, achternaam en e-mailadres van de examensecretaris.

1.3.2 Wijzigen vestigingsgegevens ten behoeve van tweede correctie

De (plaatsvervangend) examensecretaris kan het telefoonnummer van de schoolvestiging en het postadres wijzigen tot 1 maart 2026 op MijnExamenblad. Het postadres wordt vermeld op het overzicht ‘Pooling tweede correctie’.

1.3.3 MijnExamenblad voor docenten

In de septembermededeling staat veel informatie die docenten direct aangaat. Contact vanuit de examenorganisaties (OCW, Inspectie van het Onderwijs, CvTE, Cito, DUO) met docenten is belangrijk om het maken en afnemen van de examens te ondersteunen en te optimaliseren. 

De (plaatsvervangend) examensecretaris krijgt veel informatie binnen om te delen met docenten. Als de examensecretaris via MijnExamenblad docenten met examenklassen registreert, wordt er zoveel mogelijk informatie op maat gestuurd. Docenten worden dan per schoolsoort en vak benaderd, zoals bij aanvullingen op het correctievoorschrift. De (plaatsvervangend) examensecretaris kan op ieder moment in het schooljaar docenten registreren en doet dit bij voorkeur direct bij aanvang van het schooljaar. 

Ontvang je als docent nog geen mailings rechtstreeks vanuit examenblad.nl? Geef je dan op bij je (plaatsvervangend) examensecretaris.

De (plaatsvervangend) examensecretaris ontvangt uiteraard alle mailings. Daarnaast is bij elke mailing zichtbaar aan wie de mailing nog meer is verzonden.

2 Rooster

2.1 Eerste tijdvak

Het rooster centraal examen 2026 (incl. de examenduur) is op 4 juli 2024 vastgesteld.

Bijlage 1, rooster centrale examens eerste tijdvak 2026

Op examenblad.nl is het rooster voor het eerste tijdvak ook als interactief rooster gepubliceerd.

Bij het opstellen van het rooster wordt met diverse eisen en uitgangspunten rekening gehouden. Bekijk hiervoor de pagina Rooster: toelichting uitgangspunten.

Let op: in het geval van een noodscenario kunnen één of meer centrale examens worden uitgesteld. In het meest ingrijpende noodscenario kunnen het eerste en tweede tijdvak zich uitstrekken tot het moment van de aanvang van de vroegste zomervakantie (aanvangsdatum 4 juli 2026, volgens het overzicht schoolvakanties schooljaar 2025-2026 van het ministerie van OCW).

2.2 Tweede tijdvak 

De duur van de centrale examens in het tweede tijdvak is gelijk aan de overeenkomstige examens in het eerste tijdvak.

De centrale examens in het tweede tijdvak starten op dinsdag 16 juni 2026 (schriftelijke examens) en eindigen op dinsdag 23 juni 2026. Op 18 juni 2026 vindt naast afnames op de scholen ook de afname van de centrale examens in de aangewezen vakken plaats door het CvTE, zie ook paragraaf 11.2.

2.3 Derde tijdvak 

De roosters voor het derde tijdvak zijn vanaf februari beschikbaar op de website van DUO.

3 Toegestane hulpmiddelen

3.1 Regeling toegestane hulpmiddelen

De toegestane hulpmiddelen bij het centraal examen 2026 zijn geregeld in de Regeling toegestane hulpmiddelen voor de centrale examens vo 2026, met de volgende specifieke bijlagen:

• Bijlage 1 - Hulpmiddelen vmbo 2026
• Bijlage 2 - Hulpmiddelen havo en vwo 2026

3.1.1 Hulpmiddelen in de examenzaal

Het komt nog geregeld voor dat kandidaten een hulpmiddel, zoals een woordenboek of informatieboek, vergeten mee te nemen en/of scholen hulpmiddelen vergeten uit te delen. Let erop dat kandidaten en surveillanten hierover goed zijn geïnformeerd om ongelijkheid tijdens de afname te voorkomen. 

3.2 Spellingcontrole

De spellingcontrole mag worden gebruikt bij centrale examens waarbij de spelling niet wordt beoordeeld.

Bij centrale examens Nederlands dient de spellingcontrole uitgeschakeld te zijn wanneer de computer als schrijfgerei wordt ingezet. Alleen aan kandidaten met een geldige deskundigenverklaring dyslexie mag het gebruik van spellingcontrole bij de examens Nederlands worden toegestaan. Om te voorkomen dat kandidaten examen doen zonder de faciliteiten die op grond van hun ondersteuningsbehoefte worden geadviseerd, is het van belang dat scholen actief toezien op het tijdig inzetten van deze aanpassing voor leerlingen met dyslexie. In dat geval is sprake van een aanpassing van de examinering die gemeld moet worden aan de inspectie, zie paragraaf 6.2.

3.3 Gebruik verklanking

De school kan verklanking toestaan bij alle vakken, uitgezonderd de talen, aan kandidaten die daar baat bij hebben. Te denken valt dan bijvoorbeeld aan algemeen taalzwakke kandidaten of nieuwkomers. De school kan hiervoor gebruikmaken van de examen-pdf, zie paragraaf 7.2.1. Bij de digitale centrale examens is verklanking in Facet beschikbaar. 

Let op: spraaksynthesesoftware kan ook mogelijkheden bieden die bij centrale examens niet zijn toegestaan. Het is aan de school om erop toe te zien dat deze mogelijkheden niet worden gebruikt. Belangrijk is dat scholen updates van de programmasoftware voorafgaande aan de examenperiode installeren.

Kandidaten met een geldige deskundigenverklaring waarbij gebruik van verklanking geadviseerd wordt (dyslexie, taalontwikkelingsproblematiek), mogen ook bij de talen gebruikmaken van verklanking. Het gaat in dit geval om een aanpassing van de examinering die gemeld moet worden aan de inspectie, zie paragraaf 6.2.

De examen-pdf van de papieren examens Latijn, Grieks en Fries is niet geschikt voor verklanking, omdat voor deze talen geen stemmen leverbaar zijn. Als dit noodzakelijk is, kan een voorlezer worden ingezet. 

4 Computers en examens

4.1 Facet

De volgende digitale centrale examens en toetsen worden in Facet afgenomen:

• de flexibele en digitale centrale examens bb en kb (bb- en kb-flex) (zie paragraaf 4.2);
• centrale examens kunstvakken in Facet (zie paragraaf 4.3);
• opdrachten en vragen in Facet cspe’s beroepsgerichte profielvakken (zie paragraaf 4.4).

4.1.1 Afnameclients Facet

Dit jaar wordt gebruikt gemaakt van Facet 14. De meest recente informatie, handleidingen en downloads zijn te vinden op de Facet Wiki en het Facet Portaal.

De systeemeisen zijn te vinden op de website van DUO en op de Facet Wiki en het Facet Portaal.

VDI-omgevingen (VDI = Virtual Desktop Infrastructure) zijn niet toegestaan voor afnames in Facet.

4.2 Flexibele en digitale ce’s bb en kb (‘bb- en kb-flex’) 

Sinds examenjaar 2025 is de flexibele en digitale afname van de centrale examens vmbo bb en kb in Facet de reguliere afnamevorm. Dat betekent dat er geen papieren centrale examens meer worden afgenomen voor de algemene vakken in de bb en kb, met uitzondering van de vakken Arabisch, Frans, Spaans en Turks. De informatievoorziening over deze examens is hierop aangepast. Er is geen brochure meer. Belangrijke informatie is opgenomen in deze mededeling en samengevat op de onderwerppagina bb- en kb-flex, flexibele en digitale centrale examens bb en kb. Daarnaast is achtergrondinformatie opgenomen in het document Achtergrondinformatie bb- en kb-flex. 

4.2.1 Voorbereiding op de afname van examens bb- en kb-flex

Voor de afname van digitale centrale examens is een goede voorbereiding essentieel. De volgende stappen moeten hiervoor worden doorlopen:

Stap 1: Systeemcheck

Voor alle scholen is de systeemcheck een verplicht onderdeel van de voorbereiding op de centrale examens. Deze systeemcheck wordt uitgevoerd met een speciaal examen en heeft als doel om te testen of de infrastructuur op de vestiging voldoet aan de eisen van Facet. De systeemcheck-examens zijn vanaf begin van het schooljaar beschikbaar in Facet. De periode waarbinnen de systeemcheck moet worden uitgevoerd, staat vermeld in de activiteitenplanning op examenblad.nl. 

Stap 2: De Proef op de Som

De Proef op de Som is belangrijk om de werkelijke afnames goed voor te bereiden voor alle betrokkenen: kandidaten, docenten, systeembeheerders en examensecretarissen. Het is dan ook van belang om tijdens de Proef op de Som met alle kandidaten per vak minstens één digitaal inplanbaar voorbeeldexamen af te nemen, dit examen door de docent te laten corrigeren en ook de scores door de examensecretaris te laten omzetten in cijfers. In de activiteitenplanning staat wanneer de inplanbare voorbeeldexamens beschikbaar zijn in Facet. Eventuele technische problemen tijdens de Proef op de Som die structureel kunnen zijn, moeten worden gemeld aan de Helpdesk Facet.

Stap 3: Test tweede correctie

Vanaf oktober beschikken de scholen over een zogenaamd TCT-examen, een Tweede Correctie Testexamen. Met dit bestand kunnen alle stappen geoefend worden die bij de correctie van de echte examens ook doorlopen moeten worden door de correctoren, zodat de docenten weten wat ze moeten doen na de afname van de echte examens. Bekijk voor meer informatie de animatie Uitleg correctieronden in Facet of raadpleeg het document Achtergrondinformatie bb- en kb-flex.

4.2.2 Tweede correctie bb- en kb-flex

Ook bij bb- en kb-flex is de tweede correctie verplicht. Scholen die de bb- en kb-flex examens afnemen, zijn zelf verantwoordelijk voor het laten verrichten van eerste en tweede correctie. De scholen kunnen daarvoor docenten inschakelen uit de eigen school, maar kunnen ook gebruikmaken van correctoren van een andere school. Voor meer informatie zie het document Achtergrondinformatie bb- en kb-flex. Engels en Duits bb en kb bestaan alleen uit automatisch scoorbare vragen en hebben geen handmatige (tweede) correctie.

4.2.3 Geheimhouding bij bb- en kb-flex

De school is verantwoordelijk voor het waarborgen van de geheimhouding bij de flexibele en digitale centrale examens bb en kb gedurende de gehele afnameperiode. Tijdens de examenperiode van voorgaande jaren is gebleken dat dit niet altijd goed gaat. Daarom geven we in onderstaande beschrijving aan wat dit betekent. 

Geheimhouding van de opgaven van een digitaal centraal examen betekent:

1. De opgaven zijn alleen toegankelijk voor de kandidaat tijdens de examenzitting waaraan hij deelneemt en bij eventuele inzage na vaststellen van de uitslag (zie handleiding Facet voor de afnameplanner/examensecretaris).
2. Door de kandidaat gemaakte notities mogen door de kandidaat niet worden meegenomen.
3. De opgaven zijn alleen toegankelijk voor medewerkers van de school voor zover dat noodzakelijk is voor de afname en correctie van het examen.

De directeur ziet erop toe dat de medewerkers van zijn school de bepalingen 1, 2 en 3 in acht nemen. Elk digitaal centraal examen mag uitsluitend worden gebruikt voor het doel waarvoor het bestemd is, namelijk als centraal examen. Examenopgaven en/of examenafnames mogen niet worden gefotografeerd, gefilmd of op een andere manier worden geregistreerd dan wel verspreid. Voorkomen moet worden dat kandidaten tijdens een afname toegang hebben tot één of meer andere examens dan de afname die voor hen ingepland staat. Informatie over de inhoud van een digitaal centraal examen mag alleen worden uitgewisseld via een besloten en beveiligd forum (bbf) zoals beschikbaar gesteld door het CvTE voor docenten (zie paragraaf 9.4.2) en niet via andere kanalen worden gedeeld.

4.2.4. Herkansen bij bb- en kb-flex

Binnen de vastgestelde afnameperiode vindt zowel de eerste afname als de herkansing plaats. Scholen kunnen herkansingen zelf inplannen. De school moet deze kandidaten voordat de herkansing plaatsvindt, registreren in het register onderwijsdeelnemers (ROD).

4.3 Centrale examens in de kunstvakken met Facet 

De centrale examens muziek gl/tl, havo en vwo, kunst (algemeen) havo en vwo en dans gl/tl en drama gl/tl worden standaard met Facet afgenomen.

In Facet worden alleen de bronnen en de vragen getoond. Bij muziek gl/tl, havo en vwo, dans gl/tl en drama gl/tl schrijft de kandidaat de antwoorden in de uitwerkbijlage en bij kunst (algemeen) havo en vwo op eigen papier van de school.

Docenten kunnen voor de correctie deze examens na afname inzien via de online oefenomgeving van Facet.

Voor de afname van deze centrale examens is een goede voorbereiding noodzakelijk en een systeemcheck verplicht. Zie de Brochure centrale examens kunstvakken in Facet 2026.

4.3.1 Fall-back kunstvakexamens met Facet

Voor het geval dat scholen om technische redenen onverhoopt de centrale examens voor de kunstvakken niet in Facet kunnen afnemen, is er een fall-back. De fall-back bestaat uit een zip-map met daarin een html-bestand met de examenopgaven en links naar de bronnen (afbeeldingen, film-, geluidsfragmenten en teksten). Deze fall-back moet van tevoren klaarstaan om indien nodig snel op terug te kunnen vallen.

Net zoals voor Facet is het belangrijk dat voor het geval een terugval op de fall-back-software noodzakelijk is, ook deze software door een Proef op de Som op school goed wordt getest. Zie de Handleiding fall-back kunstexamens.

De school moet de fall-back downloaden en klaarzetten voor noodgevallen. Van tevoren kan er getest worden met een testbestand om te zien of alles op school werkt. We benadrukken dat het van groot belang is de fall-back te downloaden, te testen en klaar te zetten. (Opzettelijke) storingen van het internet komen vaker voor (zoals bijvoorbeeld ddos-aanvallen). Met de fall-back kunnen scholen zich daarop voorbereiden. Het CvTE en de ketenpartners blijven zich inzetten om te voorkomen dat dit soort aanvallen effect hebben op digitale centrale examens.

Vanaf examenjaar 2026 moet de fall-back worden gedownload van Examenbestanden.nl. Scholen worden hierover tijdig nader geïnformeerd. De Secure downloadomgeving van Cito is niet meer in gebruik. Zie voor meer informatie paragraaf 7.4.5.

4.4 Computergebruik bij de cspe’s

Naast opdrachten in Facet bevat een cspe andere opdrachten waarbij ook een computer noodzakelijk is. Te denken valt aan ontwerp-, teken-, tekstverwerkings-, opmaak- en spreadsheetprogramma’s. Meer informatie hierover is te lezen in de vakspecifieke mededelingen in het ’Overzicht opdrachten’ op de examenpagina’s, zie paragraaf 5.7.5. Dit document is vanaf 3 november beschikbaar op examenblad.nl bij de vakspecifieke informatie. 

Onder voorwaarden is het toegestaan om online-applicaties, die tijdens de lessen gebruikt worden, ook bij de afname van de cspe’s te gebruiken. Zie het document digitale hulpmiddelen en applicaties 2026.

Meer informatie over de cspe’s is te lezen op de pagina Centraal schriftelijk en praktisch examen (cspe).

4.5 Calamiteiten tijdens de digitale afname bb- kb flex en cspe’s

Ondanks de zorgvuldige voorbereiding en het testen tijdens de systeemcheck en de Proef op de Som valt niet uit te sluiten dat zich tijdens of na de afname technische problemen voordoen. 

Zodra de examensecretaris of de systeembeheerder een technisch probleem constateert, neemt hij contact op met de Helpdesk Facet van DUO.

Zodra een kandidaat is gestart met het eigen digitaal examen is sprake van een afname. Als er tijdens de afname technische problemen zijn, dan moet de examensecretaris contact opnemen met de Helpdesk Facet van DUO. Als na contact met de Helpdesk Facet de afname niet kan worden voortgezet, dan moet er een nieuw moment worden ingepland voor de kandidaat. Voordat het examen opnieuw kan worden afgelegd, moet de school contact opnemen met de inspectie. De inspectie beoordeelt of de afname ongeldig moet worden verklaard. Na toestemming van de inspectie kan er een nieuwe afname gepland worden. 

Lees voor het aanvragen van een ongeldigverklaring de pagina Ongeldig verklaren van digitaal examen bb/kb.

5 Mededelingen per vak

Voor de voorbereiding van kandidaten op het centraal examen is naast het examenprogramma de syllabus essentieel.

Voor het schoolexamen is het examenprogramma bindend. SLO publiceert handreikingen voor de uitwerking van het examenprogramma in het schoolexamen. Deze handreikingen zijn niet bindend.

Handreikingen schoolexamens vmbo, havo en vwo

5.1 Pilot-ce’s

In examenjaar 2026 zijn er geen pilotexamens.  

5.2 Bezem-ce’s

In examenjaar 2026 is er voor economie en ondernemen een bezemexamen in één versie beschikbaar.

5.3 Centrale examens met kleurendruk

De papieren centrale examens aardrijkskunde vmbo gl/tl worden voor alle tijdvakken in kleur aangeboden. Bij de examens aardrijkskunde havo en vwo zijn de bijlagen bronnenboekje en kaartenkatern voor alle tijdvakken in kleur. 

De examens beeldende vormgeving vmbo gl/tl en tekenen, handvaardigheid en textiele vormgeving (tehatex) havo en vwo hebben een kleurenbijlage met afbeeldingen.

In het kandidatenexemplaar, bijlagen en uitwerkbijlagen van alle onderdelen van de cspe’s horeca, bakkerij en recreatie (hbr) zijn de afbeeldingen in kleur.

In bijlage 1 van de Handreiking passend examineren centrale examens vo zijn mogelijkheden opgenomen over hoe scholen leerlingen die kleurenblind zijn hierbij kunnen ondersteunen (zie paragraaf 6.1).

5.4 Pilot nieuwe vormgeving examens

De komende jaren zullen de papieren centrale examens een nieuwe vormgeving (lay-out) krijgen. In 2025 is Spaans havo als eerste pilot in de nieuwe digitaal toegankelijke lay-out afgenomen. In het examenjaar 2026 worden meer examens in de nieuwe lay-out afgenomen. Aan de opzet van de examens verandert hierbij niets.

Deze ontwikkeling vloeit voort uit de noodzaak voor het gebruik van nieuwe sjablonen binnen de huidige beschikbare software en uit de regelgeving digitale toegankelijk voor publicaties op websites zoals examenblad.nl.

De volgende examens worden in 2026 in alle tijdvakken in de nieuwe lay-out afgenomen:

• Aardrijkskunde gl/tl, havo en vwo
• Aardrijkskunde Cariben havo en vwo
• Engels vwo
• Frans vwo
• Nederlands gl/tl
• Russisch havo
• Spaans kb, gl/tl, havo en vwo

Voor alle bovengenoemde examens wordt medio januari een voorbeeldexamen in de nieuwe lay-out beschikbaar gesteld, zodat leerlingen kunnen oefenen. Scholen ontvangen hierover bericht via een mailing via MijnExamenblad.

5.5 Instructie voor de examinator centraal praktisch examen beeldend gl/tl en vwo 

De Organisatorische richtlijnen voor de examinator cpe vwo voor de vakken tekenen, handvaardigheid en textiele werkvormen (tehatex) is, samen met de vakspecifieke informatie, gepubliceerd op de examenpagina op examenblad.nl.

De Instructie voor de examinator beeldende vorming cpe en cse vmbo gl/tl is, samen met de vakspecifieke informatie, gepubliceerd op de examenpagina op examenblad.nl.

5.6 Mededelingen per vak centrale examens vmbo algemene vakken, havo en vwo

5.6.1 Leeswijzer globale examenprogramma’s vmbo

Het is gebleken dat de lay-out van de globale examenprogramma’s vmbo onduidelijkheid kan creëren over wat wel en niet tot de centraal examenstof behoort. Zie voor uitleg de Leeswijzer globale examenprogramma’s.

5.6.2 Syllabi 2026

De syllabi 2026 gelden voor het huidige examenjaar. De veranderingen ten opzichte van de syllabi 2025 zijn in deze syllabi geel gemarkeerd. Een aantal syllabi 2026 is nader vastgesteld. De aanpassingen ten opzichte van de eerder vastgestelde syllabus zijn in een nader vastgestelde syllabus blauw gemarkeerd. De vakken met nader vastgestelde syllabi zijn herkenbaar aan een asterisk (*) in de tabel in paragraaf 5.6.3.

5.6.3 Vakspecifieke informatie 2026

De vakspecifieke informatie kan wijzigingen bevatten ten opzichte van het voorgaande jaar. Zowel de docent als de (plaatsvervangend) examensecretaris moet hiervan op de hoogte zijn. Indien van toepassing is het verstandig om hierop ook het PTA te controleren.

In onderstaande tabel wordt met links verwezen naar de desbetreffende examenpagina’s met onder meer de syllabi en de vakspecifieke informatie.

Vakspecifieke informatie en syllabi algemene vakken vmbo, havo en vwo

*syllabus is nader vastgesteld

5.7 Beroepsgerichte profielvakken vmbo

5.7.1 Nieuw in het examenjaar 2026

Onderwerppagina voor de cspe’s

De informatie op de pagina Centraal schriftelijk en praktisch examen (cspe) is bijgewerkt voor examenjaar 2026. 

Profielvak economie en ondernemen

In de afgelopen twee schooljaren is er een pilot-cspe afgenomen voor het nieuwe examenprogramma economie en ondernemen. In het 2026 wordt het cspe bij het nieuwe examenprogramma voor het eerst regulier afgenomen. Voor het oude examenprogramma van het profielvak economie en ondernemen is er een bezem-cspe beschikbaar. De aantallen kandidaten voor dit bezem-cspe kunnen gelijktijdig met de andere aantallen kandidaten worden doorgegeven via het opgaveformulier op Mijn DUO.

Nieuwe vorm digitaal correctievoorschrift nu voor alle cspe’s

Bij het cspe ontvangt de examensecretaris in zending C bij elk onderdeel bij alle leerwegen een digitaal correctievoorschrift. Dit digitale correctievoorschrift bevat volledig dezelfde inhoud als het ‘papieren’ correctievoorschrift (pdf). Er kan dus gekozen worden tussen één van beide bestanden bij de beoordeling en correctie.

Voor het bezem-cspe economie & ondernemen is geen digitaal correctievoorschrift beschikbaar naast de pdf.

Oefenomgeving Facet

Alle vragen en opdrachten in Facet van de afgelopen 3 jaar, dus ook die inplanbaar waren, zijn vanaf september beschikbaar op de online oefenomgeving.

Nieuw type opdrachten in Facet voor profielvak BWI, M&T en Groen 

Vanaf het examenjaar 2026 wordt bij de profielvakken bouwen, wonen & interieur, mobiliteit en transport en groen een nieuw type opdracht in Facet gebruikt. Per type opdracht is er een oefenopdracht beschikbaar voor de leerlingen. Deze oefenopdrachten worden in januari 2026 op de oefenomgeving van Facet gepubliceerd.

Zending A en C downloaden van Examenbestanden.nl

Vanaf examenjaar 2026 moeten zending A en C worden gedownload van Examenbestanden.nl. Scholen worden tijdig nader hierover geïnformeerd. De Secure downloadomgeving van Cito is niet meer in gebruik. Zie voor meer informatie paragraaf 7.4.5.

Verklankingsbestanden zending B op Examenbestanden.nl

Vanaf examenjaar 2026 zijn er ook examen-pdf’s geschikt voor spraaksynthese van zending B beschikbaar op Examenbestanden.nl. Zie de activiteitenplanning voor de data van beschikbaarheid.

5.7.2 Algemene aandachtspunten cspe’s

Werken met twee cspe’s: versie rood en blauw

Bij de profielvakken wordt gewerkt met twee versies van ieder cspe: versie rood en versie blauw. Voor het bezem-cspe van het oude examenprogramma van economie en ondernemen is er één versie beschikbaar.

De (plaatsvervangend) examensecretaris verneemt via examenblad.nl welke versie bij de eerste afname gebruikt moet worden. De andere versiekleur moet gebruikt worden bij de herkansing. De datum waarop de toegewezen versie bekendgemaakt wordt, is te vinden in de activiteitenplanning.

Het cspe in leerjaar 3 of in leerjaar 4?

Het cspe mag zowel in leerjaar 4 als in leerjaar 3 worden afgenomen. Het is aan de school om af te wegen in welk jaar de centrale examinering van het profielvak inclusief de herkansing ervan afgesloten wordt. 

Kandidaten vmbo gl mogen één vak herkansen. Dit kan het cspe zijn óf een algemeen vak. Het is daarom noodzakelijk dat zij eerst de uitslag van het eerste tijdvak van leerjaar 4 afwachten voordat een besluit wordt genomen over een mogelijke herkansing. Dit is anders dan voor bb en kb.

Koppeling profielmodule en onderdeel cspe

Bij de profielvakken, met uitzondering van pie, is de inhoud van een onderdeel direct gekoppeld aan één profielmodule van het examenprogramma. Bij pie wordt de inhoud van een profielmodule bevraagd in twee onderdelen. 

Cspe-app alleen voor het bezem-cspe

Alleen het bezem-cspe e&o maakt gebruik van de cspe-app. Voor de cspe-app heeft school geen internetverbinding nodig en de cspe-app moet op de computer geïnstalleerd worden. De cspe-app wordt in zending C meegeleverd.

5.7.3 Beschikbaarheid van de cspe’s

De school krijgt op drie tijdstippen een zending met (papieren en/of digitale) examendocumenten. De data staan vermeld in de activiteitenplanning.

Zending A:

• is bestemd voor de examinator;
• moet worden gedownload van Examenbestanden.nl; in januari ontvangen scholen hierover nadere informatie;
• bevat (van beide versies: rood en blauw):
  • een ‘grijze vlekken exemplaar’ van de opgavenboekjes per onderdeel (inclusief bijlagen en uitwerkbijlagen). In deze documenten is alleen de informatie zichtbaar die noodzakelijk is voor de voorbereiding van de afname. De overige informatie is onleesbaar gemaakt;
  • vakspecifieke deel instructie voor de examinator, per onderdeel;
  • algemene deel instructie voor de examinator;
  • dashboard.
• aan de hand van de informatie in zending A stemmen de examinator en de examensecretaris de organisatie van het cspe af.

Zending B:

• is bestemd voor de examensecretaris;
• wordt door DUO verzonden en afgeleverd door Schotpoort Connect (het aflevermoment wordt een week voor aflevering bekendgemaakt);
• wordt uitsluitend overhandigd aan bevoegde functionarissen;
• bevat (van beide versies: rood en blauw):
  • de papieren examendocumenten: opgavenboekjes, bijlagen en uitwerkbijlagen;
• de examinator heeft de mogelijkheid om maximaal 10 werkdagen voor de afname het examen in te zien en de opdrachten te maken ter voorbereiding op de afname. Hierbij is de borging van de geheimhouding essentieel. Zie ook de onderwerppagina Centraal schriftelijk en praktisch examen (cspe).

Er zijn ook examen-pdf’s geschikt voor spraaksynthese van zending B beschikbaar op Examenbestanden.nl. Zie de activiteitenplanning voor de data van beschikbaarheid. 

Op de dag van aflevering van de pakketten ontvangt de examensecretaris een mail om de ontvangst van de pakketten te bevestigen. Bij problemen neemt de examensecretaris direct contact op met DUO/Examens in Groningen, tel: 050-5997776 (op werkdagen van 09.00-13.00 uur; op afleverdagen van 09.00-18.00 uur) of e-mail: examens@duo.nl.

Zending C:

• is bestemd voor de examensecretaris;
• moet worden gedownload van Examenbestanden.nl; in januari ontvangen scholen hierover nadere informatie;
• bevat (van beide versies: rood en blauw):
  • de benodigde digitale bestanden bij alle cspe’s;
  • de handleiding en bestanden cspe-app voor het bezem-cspe e&o;
  • de specifieke animaties horende bij de instructie van de kandidaat
  • het vakspecifieke deel van het correctievoorschrift per onderdeel van alle cspe’s;
  • het algemene deel van het correctievoorschrift;
  • een digitaal correctievoorschrift voor alle profielvakken behalve voor het bezem-cspe e&o.

Als zich bij het downloaden van of printen van de examendocumenten van zending A of het downloaden of opslaan van examenbestanden van zending C een probleem of onregelmatigheid voordoet, neemt de examensecretaris hierover contact op met de helpdesk van Facet.

Geheimhouding examendocumenten

Voor anderen dan de examensecretaris en de desbetreffende examinatoren blijven de examendocumenten geheim. Bij digitale examendocumenten kan de systeembeheerder hierop een uitzondering zijn. Deze moet de ICT-toepassingen bij de cspe’s tijdig voor aanvang van de examens installeren en testen.

Het is niet toegestaan om onderdelen uit het examen te oefenen met leerlingen of hieruit informatie te delen met de leerlingen voor de start van de afname.

Algemeen deel ‘Instructie examinator’ en ‘correctievoorschrift’

De algemene richtlijnen en aanwijzingen ‘Instructie examinator’ en de algemene richtlijnen en aanwijzingen 'Correctievoorschrift' zijn uiterlijk vanaf 3 november beschikbaar op de examenpagina van elk profielvak (zie paragraaf 5.7.5). Hier staat praktische informatie in over hoe om te gaan met de vakspecifieke instructie examinator en het vakspecifieke correctievoorschrift. De examinator dient deze documenten voor de afname door te lezen.

Richtlijnen herkansing cspe

In de ‘Instructie  examinator’ staan de richtlijnen bij herkansing van een cspe. 

Bij de herkansing wordt gebruik gemaakt van de herkansingsversie, dit is het cspe-onderdeel of dit zijn de cspe-onderdelen in de andere versiekleur dan gebruikt bij de eerste afname. Bij de herkansing van het bezem-cspe gebruikt de school dezelfde versie.

Mogelijkheden en voorwaarden herkansing van het cspe: 

• Een herkansing kan pas plaatsvinden nadat het gehele cspe is afgelegd en het resultaat is vastgesteld.
• De kandidaat kan één of meer onderdelen (A, B, C en/of D) herkansen.
• De kandidaat herkanst daarbij het gehele onderdeel. Het herkansen van een deel van de opdrachten van een onderdeel (bijvoorbeeld alleen de opdrachten in Facet) is niet toegestaan.
• Het is belangrijk om zorgvuldig vast te leggen welk onderdeel of welke onderdelen een kandidaat gaat herkansen. De kandidaat moet de onderdelen herkansen die vastgelegd zijn. De kandidaat kan dus niet stoppen als hij denkt dat hij al geslaagd is. Ook het laatste onderdeel moet, als dat is vastgelegd, herkanst worden.
• Gebruik de N-L-tool om de nieuwe uitslag correct te bepalen.
• Als een kandidaat niet in hetzelfde jaar, maar een jaar later herkanst, moet deze het gehele cspe opnieuw maken. Dit kan voorkomen op scholen die de cspe’s afnemen in leerjaar 3. Leerlingen kunnen dan het gehele cspe herkansen in leerjaar 4.
• Kandidaten vmbo bb en kb kunnen het cspe herkansen en daarnaast mogen zij het centraal examen van één algemeen vak herkansen.
• Een kandidaat vmbo gl doet er goed aan om eerst de uitslag na het eerste tijdvak van leerjaar 4 af te wachten en daarna pas te besluiten of deze zijn recht op herkansing voor het cspe gebruikt of voor een centraal examen in een algemeen vak.

Bovenstaande regels zijn ook opgenomen in het document ‘algemene instructie examinator’ zoals gepubliceerd op de examenpagina's en op de pagina Centraal schriftelijk en praktisch examen.

Puntentelling herkansing

• De scores die de kandidaat voor de herkanste onderdelen behaalt vervangen de eerder behaalde scores.
• De scores van de niet-herkanste onderdelen blijven staan.
• Het cijfer wordt berekend met de N-L-tool.

Als de score van een herkansing lager is, betekent dit niet automatisch dat de kandidaat slechter heeft gepresteerd. Vanwege de schaallengte en de n-term van de herkansing is dit van tevoren niet vast te stellen.

Meer informatie over herkansen van de cspe’s is te lezen op de pagina Centraal schriftelijk en praktisch examen (cspe).

5.7.4 Voorbereiding afname cspe

Het is belangrijk dat de examinator voorafgaand aan de afname van het cspe weet hoe het cspe is opgebouwd en hoe het afnameproces verloopt. Uiterlijk tien werkdagen voor de afname van het cspe mag de examinator, onder geheimhouding, een kandidaatexemplaar van het cspe uit zending B en de Facet-opdrachten inzien en maken. 

In het vakspecifieke deel van de ‘Instructie Examinator’ (verstuurd met zending A) staan indien van toepassing aanwijzingen wanneer onderdelen in een specifieke volgorde moeten worden afgenomen. Tevens wordt hier de volgorde beschreven waarin de opdrachten binnen een onderdeel moeten worden afgenomen.

Instructiefilmpje voor de kandidaat

Bij elk cspe-onderdeel is een instructiefilmpje voor de kandidaat beschikbaar. Doordat de formuleringen van de opdrachten zijn aangescherpt en het voor de kandidaat effectiever is om filmpjes kort voor de afname van het examen te zien, is het aantal werkdagen aangepast. Vanaf dit schooljaar mag het instructiefilmpje voor de kandidaat twee werkdagen voor de afname van het examen aan de leerlingen worden getoond. Dit was vorig jaar tien werkdagen.

Richttijd profielvak-cspe

Van elk onderdeel van het cspe is de richttijd in het opdrachtenboekje en vakspecifieke deel van de ‘Instructie Examinator’ aangegeven. Uitgangspunt is dat de richttijden gevolgd worden. Het is van belang dat zowel de examensecretaris als de examinatoren tijdig op de hoogte zijn van de richttijden.   

Meer informatie over het voorbereiden van het cspe is te lezen op de pagina Centraal schriftelijk en praktisch examen (cspe).

Voorbeelden in het correctievoorschrift

De in het correctievoorschrift opgenomen voorbeelden dienen ter illustratie van mogelijke correcte antwoorden. Het is mogelijk dat andere oplossingen ook als aantoonbaar vakinhoudelijk juist kunnen worden beschouwd. Dan behoren hier ook scorepunten aan te worden toegekend naar analogie van het correctievoorschrift. De criteria in het correctievoorschrift zijn leidend en dienen gevolgd te worden voor de beoordeling van de antwoorden.

5.7.5 Mededelingen per profielvak-cspe

vakspecifieke infor­matie en syllabi cspe's

6 Passend examineren

6.1 Handreiking passend examineren centrale examens vo 

In de Handreiking passend examineren centrale examens vo is het kader opgenomen waarbinnen scholen hulpmiddelen en aanpassingen kunnen toekennen aan kandidaten met een ondersteuningsbehoefte.

Bij de afname van de centrale examens voor kandidaten met een ondersteuningsbehoefte kan een situatie voorkomen waarop de handreiking onvoldoende antwoord biedt. In dit geval kan de school voor advies contact opnemen met het Expertisepunt passend examineren. Het expertisepunt bespreekt met de school welke hulpmiddelen en aanpassingen mogelijk zijn, zodat de belemmering met inachtneming van de exameneisen zo veel mogelijk wordt weggenomen. Het is vervolgens aan de school om op basis van de ondersteuningsbehoefte van de kandidaat en de geldende kaders, te bepalen of een aanpassing noodzakelijk is. Scholen zijn verantwoordelijk voor een zorgvuldige en tijdige afweging en voor het goed informeren van betrokkenen, inclusief de kandidaat en diens ouder/verzorger.

Bij een vraag over passend examineren, is het belangrijk dat de ondersteuningsbehoefte van de leerling wordt beschreven. In het kader van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) vraagt het Expertisepunt Passend Examineren scholen om geen deskundigenverklaringen, onderzoeksrapporten en andere verslagen van de leerling op te sturen.

6.2 Melding inspectie bij aanpassing examinering

Alle aanpassingen in de wijze van examinering moeten worden gemeld bij de inspectie. Het gebruik van algemene hulpmiddelen hoeft niet te worden gemeld. Zie de Handreiking passend examineren centrale examens vo voor meer informatie. Een melding is niet een vraag om toestemming maar is een handeling om aangepaste examinering te kunnen monitoren. Meldingen in het kader van artikel 3.54 en 3.55 (afwijkende wijze van examineren) in het Uitvoeringsbesluit WVO 2020 dienen zo spoedig mogelijk te worden gedaan in het Internet Schooldossier (ISD) van de Inspectie van het Onderwijs. Dit geldt ook voor standaard aanpassingen, zoals het  bieden van een half uur extra tijd. 

We adviseren scholen dringend om aanpassingen in de wijze van examinering van kandidaten voorafgaand aan het examen vast te leggen en dit af te stemmen met kandidaat en ouder(s)/verzorger(s). Ook als kandidaten juist afzien van het gebruik van een mogelijke aanpassing. Daarnaast is het advies aanpassingen op te nemen op het proces verbaal, zodat surveillanten makkelijk kunnen nagaan welke faciliteiten per kandidaat zijn toegestaan. 

7 Logistiek 

7.1 Opgave aantal examenkandidaten 

De examensecretaris kan vanaf eind september de aantallen examenkandidaten doorgeven via het online opgaveformulier aantal examenkandidaten op Mijn DUO. 

De examensecretaris en directeur ontvangen een mail zodra het formulier online staat. De deadline voor het doorgeven van het aantal examenkandidaten is 15 oktober 2025. 

Het online formulier blijft tot 1 december beschikbaar voor eventuele wijzigingen in de aantallen. Vanaf medio december worden de overzichten met de aantallen opgegeven examenkandidaten op MijnExamenblad gepubliceerd. 

Let op: er mogen alleen examens worden aangevraagd voor de schoolsoorten/vakken waarvoor de school én een licentie én examenkandidaten heeft (en waarvoor dus een PTA is ingediend voor 1 oktober).

Aanmelden kandidaten tweede en derde tijdvak

De school moet kandidaten die in het tweede tijdvak een aangewezen vak en/of een examen in het derde tijdvak afleggen, aanmelden via de aanmeldapplicatie op Mijn DUO én registreren in het register onderwijsdeelnemers (ROD). Zie paragraaf 11.1.1 en paragraaf 11.1.2 voor meer informatie en de deadline.

De school moet kandidaten die in het tweede tijdvak een examen dat op de scholen wordt afgenomen, inhalen of herkansen in ROD registreren. Het advies is dit zo snel mogelijk na bekendmaking van de uitslag te doen. De deadline voor het registreren in ROD is uiterlijk de dag voordat het betreffende examen wordt afgenomen.

Voor de flexibele en digitale centrale examens bb en kb en de cspe’s geldt dat binnen de vastgestelde afnameperiode zowel de eerste afname als de herkansing plaatsvindt. De school moet deze kandidaten voordat de herkansing plaatsvindt, registreren in het register onderwijsdeelnemers (ROD).

7.2 Spraaksynthese

Vanaf examenjaar 2026 worden de examen-pdf’s voor spraaksynthese beschikbaar gesteld via Examenbestanden.nl, zie paragraaf 7.4.5. Er worden dus geen cd’s meer geleverd. Voor ieder vak waarvoor kandidaten worden doorgegeven en spraaksynthese beschikbaar is, wordt via Examenbestanden.nl een verklankbare examen-pdf beschikbaar gesteld. Dit exemplaar kan worden gebruikt voor de verdere distributie van het spraaksynthesebestand aan de kandidaten die daar gebruik van maken. De examen-pdf’s voor spraaksynthese kunnen vanaf de eerste afleverdag van de fysieke examenpakketten worden gedownload. De bestanden zijn verpakt in beveiligde zip-mappen. De wachtwoorden zijn per afnamedag 90 minuten voorafgaand aan de eerste zitting beschikbaar op MijnExamenblad, zie paragraaf 7.7.

In het kader van passend examineren kan het in uitzonderlijke gevallen voorkomen dat de 90 minuten niet toereikend zijn. Als dit aan de orde is, neem dan voor 1 maart contact op met het Expertisepunt passend examineren via het contactformulier (rubriek: specifiek toegankelijke examens).

De examensecretaris is verantwoordelijk voor het downloaden en geheimhouden van de examen-pdf’s. De examensecretaris neemt hierbij de Procedure bij installatie/vergroten van het CvTE in acht. 

Vanaf examenjaar 2026 zijn er ook van zending B van de cspe’s verklankbare examen-pdf’s beschikbaar.

De flexibele en digitale centrale examens vmbo bb en kb en de kunstexamens worden afgenomen in Facet, waarin verklanking beschikbaar is. Dit geldt ook voor de Facet-opdrachten en de theorievragen bij de cspe’s.

7.2.1 Beschikbaarheid verklanking eerste tijdvak

De verklanking van de papieren centrale examens wordt uitsluitend aangeboden in de vorm van een examen-pdf voor spraaksynthese.

Er is spraaksynthese beschikbaar voor de papieren centrale examens:

In het tweede tijdvak is de beschikbaarheid van examen-pdf’s voor spraaksynthese gelijk aan de beschikbaarheid in het eerste tijdvak, met uitzondering van de aangewezen vakken.

Als voor een vak geen verklanking beschikbaar is, kan een individuele voorleeshulp worden ingezet. Zie ook de Handreiking passend examineren centrale examens vo. 

7.3 Nabestellingen 

Als na 30 november blijkt dat er toch iets fout is gegaan bij het doorgeven van het aantal examenkandidaten, dan moet de (plaatsvervangend) examensecretaris dit zo spoedig mogelijk via het ‘Formulier wijziging aantal kandidaten / nabestelling’ doorgeven.

Let op: een verhoging of verlaging van het opgegeven aantal met één of twee kandidaten hoeft niet doorgegeven te worden. Er worden altijd meer exemplaren geleverd dan besteld zijn. Zie hiervoor de pagina Afrondingstabel eerste tijdvak en aantallen exemplaren tweede tijdvak.

7.4 Aflevering examenpakketten 

Examenpakketten worden op twee manieren aan de scholen beschikbaar gesteld:

• Examenpakketten die worden gedistribueerd door de koerierdienst Schotpoort Connect en op de scholen worden bezorgd;
• Digitale examendocumenten die worden gedistribueerd via Examenbestanden.nl. Het betreft:
  • zendingen A en C met cspe’s;
  • fall-back-bestanden van de flexibele en digitale centrale examens bb en kb (bij calamiteiten);
  • de fall-back-bestanden kunstexamens (gl/tl, havo, vwo);
  • examen-pdf’s voor spraaksynthese

In de activiteitenplanning staat wanneer de examenpakketten voor de scholen beschikbaar zijn en op welke wijze de distributie plaatsvindt. 

Let op: de examens moeten op dezelfde locatie worden afgeleverd als waar de examens worden afgenomen. Een uitzondering geldt voor de bijzondere gevallen, waarvoor contact met inspectie nodig is, bijvoorbeeld als een examen door omstandigheden thuis of in een ziekenhuis moet worden afgenomen. De examensecretaris kan hiervoor de inspectie benaderen via het Examenloket.

7.4.1 Opgeven extra telefoonnummer levering examenpakketten

Wij adviseren om een extra telefoonnummer op MijnExamenblad te registreren, speciaal bedoeld voor de bereikbaarheid van de pakketontvangers. De (plaatsvervangend) examensecretaris kan het nummer op MijnExamenblad registreren onder het kopje vestigingsgegevens bij ‘telefoonnummer pakketontvangers’.

7.4.2 Aflevermoment examenpakketten

De (plaatsvervangend) examensecretaris ontvangt een mailing vanuit examenblad.nl waarin vermeld staat op welke dag de examenopgaven worden geleverd. Hierin staat ook informatie over de aflevertijd en instructies voor de ontvangst en verwerking van de examenpakketten. Deze mailings worden uiterlijk een week voor de aflevering verzonden. Uiterlijk aan het begin van de afleverdag is op MijnExamenblad een track en trace beschikbaar.

De data waarop de examenpakketten worden geleverd, staan vermeld in de activiteitenplanning.

7.4.3 Ontvangst examenpakketten

De examenpakketten worden door Schotpoort Connect geleverd. De distributeur overhandigt de examenpakketten alleen aan een functionaris die als pakketontvanger op MijnExamenblad staat geregistreerd. De ontvangende functionaris moet zich legitimeren. De gegevens van de pakketontvanger moeten overeenkomen met het legitimatiebewijs.

Meer informatie lees je in de werkwijze ontvangst examenpakketten.

7.4.4 Verpakkingswijze en beveiliging

De examens worden met beveiligd transport afgeleverd. De verpakte examenopgaven zijn beveiligd met een sealbag. Alle examenpakketten zijn verpakt in dozen met de opdruk DUO.

De examen-pdf’s worden beschikbaar gesteld op Examenbestanden.nl en zijn beveiligd met een wachtwoord. De examensecretaris neemt de Procedure bij installatie/vergroten van het CvTE in acht.

7.4.5 Downloaden digitale examenbestanden

Vanaf examenjaar 2026 worden er geen cd’s meer geleverd en is de Secure downloadomgeving van Cito niet meer in gebruik. De volgende digitale examendocumenten worden beschikbaar gesteld via Examenbestanden.nl:

• zendingen A en C met cspe’s;
• fall-back-bestanden van de flexibele en digitale centrale examens bb en kb (bij calamiteiten);
• fall-back-bestanden kunstexamens met Facet (gl/tl, havo, vwo);
• examen-pdf’s voor spraaksynthese.

De (plaatsvervangend) examensecretaris krijgt toegang tot Examenbestanden.nl. In de loop van het examenjaar worden de accounts aangemaakt. Scholen worden hierover later nader geïnformeerd.

De (plaatsvervangend) examensecretaris heeft alleen toegang tot de digitale bestanden van examens waarvoor kandidaten zijn opgegeven bij DUO. Op Examenbestanden.nl staan de bestanden ingepakt in een beveiligde zip-map. Voor het uitpakken van de zip-mappen is een specifiek wachtwoord nodig. De wachtwoorden worden beschikbaar gesteld aan de (plaatsvervangend) examensecretaris op MijnExamenblad. In de activiteitenplanning staat wanneer de wachtwoorden beschikbaar zijn voor de diverse zendingen.

7.4.6 Download/ontvangst erratumbladen

Erratumbladen worden via Mijn DUO verspreid, tenzij een erratum aan kandidaten moet worden uitgereikt. In dat geval worden deze per distributeur, gelijktijdig met de examenopgaven, afgeleverd. Scholen worden hierover tijdig geïnformeerd via een mailing vanuit MijnExamenblad.

7.5 Bevestiging ontvangst examenpakketten

Na iedere verzending van examenpakketten ontvangt de examensecretaris een mailing vanuit MijnExamenblad met het verzoek om de ontvangst van de examenpakketten te bevestigen. De examensecretaris verklaart dan ook dat de examenpakketten zijn gecontroleerd en op een veilige plaats zijn opgeborgen.

7.6 Tijdstip openen verpakking en examen-pdf 

In verband met de geheimhouding is het van belang dat de examenpakketten niet eerder dan noodzakelijk worden geopend. Dit geldt ook voor de examen-pdf’s. 

7.6.1 Examenopgaven eerste en tweede tijdvak (ce’s)

De gesealde examenpakketten dienen intact te blijven tot in de examenruimte voor de start van de zitting van het betreffende examen. De examensecretaris dient direct melding bij de inspectie te doen als de sealing zonder geldige reden bij de start van de zitting of al eerder niet (volledig) intact is.

Alleen onder strikte voorwaarden kan de gesealde verpakking 90 minuten voor de afname worden geopend, zie de Procedure bij installatie/vergroten van het CvTE. Ook de examen-pdf mag onder de in de procedure beschreven condities 90 minuten voor de afname worden geopend en klaargezet voor de kandidaat.

7.6.2 Cspe’s zending B

De examinator mag een kandidaatexemplaar uit zending B tien werkdagen voorafgaand aan de eerste afname op zijn school inzien, zie paragraaf 5.7.3. Dit kan ook via de examen-pdf van zending B.

7.6.3 Cpe gl/tl

De pakketten met de magazines (aflevering november) mogen in de eerste week van december worden geopend.

De pakketten met onder andere de examenopgaven (aflevering eind januari) mogen aan het begin van de afnameperiode (zie examenrooster) worden geopend, zie de vakspecifieke informatie te benaderen via paragraaf 5.6.

7.6.4 Cpe vwo

De pakketten mogen in de eerste week van december worden geopend, zie de vakspecifieke informatie te benaderen via paragraaf 5.6.

7.7 Wachtwoorden 

De wachtwoorden voor de zip-bestanden met examen-pdf’s voor spraaksynthese, de zendingen A en C cspe’s en de fall-backbestanden van de kunstexamens worden beschikbaar gesteld aan de (plaatsvervangend) examensecretaris via MijnExamenblad. Zie de activiteitenplanning voor de data. De wachtwoorden voor de examen-pdf’s voor spraaksynthese van de algemene vakken zijn steeds 90 minuten voor aanvang van de betreffende zitting beschikbaar op MijnExamenblad.

7.8 Aantallen opgavenboekjes tweede tijdvak 

Voor het tweede tijdvak worden voor alle schoolsoorten de aantallen opgavenboekjes volgens volgend overzicht bepaald.

Als het aantal voor het tweede tijdvak te verwachten kandidaten groter is dan het op grond van deze tabel te leveren aantal, dan kan de (plaatsvervangend) examensecretaris extra opgavenboekjes bestellen bij DUO via het ‘Formulier wijziging aantal kandidaten / nabestelling’.

Voor de herkansingsversie van de cspe’s worden de opgegeven aantallen herkansing gebruikt zoals door de examensecretaris aangegeven op het opgaveformulier aantallen kandidaten.

7.9 Noodscenario 

Het CvTE kan bij een calamiteit besluiten een noodscenario in werking te stellen. Bij het inzetten van het noodscenario kan gekozen worden voor het beschikbaar stellen van examendocumenten via Mijn DUO.

Zie de pagina Richtlijnen examendocumenten downloaden via Mijn DUO voor de werkwijze met betrekking tot de te downloaden examendocumenten via Mijn DUO.

7.9.1 Landelijke test noodscenario

In maart vindt de jaarlijkse landelijke test met het downloaden van examendocumenten via Mijn DUO plaats. Deze jaarlijkse test vindt plaats zodat de opgebouwde routine intact blijft. Uiterlijk een week voor de test ontvangen de (plaatsvervangend) examensecretaris en de directeur vanuit MijnExamenblad een mailing met een vooraankondiging.

7.10 Aanlevering schoolexamencijfers en examenresultaten aan DUO 

De schoolexamencijfers (ook die van de vakken zonder centraal examen) moeten uiterlijk tien kalenderdagen vóór het centrale examen worden aangeleverd in het Register Onderwijsdeelnemers (ROD), met gebruik van het persoonsgebonden nummer.

Na aanvang van het centraal examen is het niet toegestaan om nog onderdelen van het schoolexamen te herkansen of in te halen, zowel voor vakken met als zonder een centraal examen. Uitzonderingen hierop zijn alleen mogelijk na toestemming van de inspectie.

De eenmaal aangeleverde gegevens kunnen tot uiterlijk drie kalenderdagen vóór de start van het centraal examen nog worden aangepast. Daarna is aanpassing alleen mogelijk met toestemming van de inspectie, via een formulier dat opgevraagd kan worden bij het Examenloket.

In verband met de controles door DUO op de volledigheid van de aanlevering, wordt scholen verzocht de gegevens zo snel als hun examenplanning dit toelaat aan te leveren.

Vanaf half september is er een jaarkalender beschikbaar op de website van DUO onder de titel belangrijke datums.

Voor de flexibele en digitale centrale examens bb en kb en de cspe’s geldt: 
Per vak en per kandidaat moet het cijfer van het schoolexamen tien kalenderdagen voor de start van het betreffende centraal examen zijn doorgegeven aan het Register Onderwijsdeelnemers (ROD).

Aanleveren van de se- en ce-cijfers in het voorexamenjaar

Voor het aanleveren van de se-cijfers en de ce-cijfers en de eindcijfers van vakken die met een centraal examen in het voorexamenjaar worden afgesloten, geldt dat deze ook direct in het jaar van afleggen moeten worden aangeleverd aan het Register Onderwijsdeelnemers (ROD).

Van de leerlingen die in de derde klas het cspe afleggen, moet het resultaat ook direct aan ROD gemeld worden. Als zij dit jaar gebruikmaken van hun herkansing voor het cspe kunnen zij volgend jaar niet opnieuw het cspe afleggen. Als zij in het derde leerjaar nog niet hebben herkanst, kunnen zij in hun vierde leerjaar herkansen door het afleggen van het volledige cspe.

Let op: kandidaten vmbo-gl kunnen voor hun centraal examen slechts één centraal examen herkansen, een centraal examen voor een algemeen vak óf het cspe. De keuze voor de herkansing kan het beste plaatsvinden na de afname van alle centrale examens in het examenjaar.

Examenresultaten

De examenresultaten moeten zo spoedig mogelijk, maar in ieder geval binnen twee weken, na de vaststelling van de definitieve uitslag door het bevoegd gezag via Mijn DUO worden aangeleverd door middel van het persoonsgebonden nummer. DUO informeert scholen tijdig over de te volgen procedure, zie ook de activiteitenplanning.

7.11 Bestellen waardepapieren 

Een diploma, certificaat, getuigschrift, resultaten- of cijferlijst is een waarde document. Het papier waarop dit wordt afgedrukt dient aan hoge eisen te voldoen. Zo moet het bepaalde echtheidskenmerken hebben om namaak en vervalsing tegen te gaan. Het waardepapier van DUO voldoet aan al deze eisen. Informatie over waardepapier en het benodigde bestelformulier staan op de website van DUO. 

7.12 Inwisseling en voorlopige cijferlijst 

Aan een leerling die in het voorlaatste of in het direct daaraan voorafgaande leerjaar een centraal examen of een afsluitend schoolexamen in één of meer vakken heeft gedaan en die de school verlaat zonder het eindexamen te voltooien, dient een ‘voorlopige cijferlijst’ uitgereikt te worden, uitsluitend op officieel waardepapier. De afdeling staatsexamens vo vraagt als inwisselende instantie naar dit waardedocument. Zie hiervoor artikel 3.49 Uitvoeringsbesluit WVO 2020.

Ook als de leerling het eindexamen voltooit op een andere vo-school of een vavo, worden de resultaten uit het voorexamenjaar meegenomen op grond van deze voorlopige cijferlijst. Deze resultaten moet de school registreren in het Register onderwijsdeelnemers van DUO.

De voorlopige cijferlijst moet voldoen aan de eisen zoals gesteld in artikel 5 van de Regeling modellen diploma’s vo.

Let op: dit is een andere ‘voorlopige’ cijferlijst dan het cijferoverzicht dat op de dag van de bekendmaking van de n-termen aan de leerlingen wordt gegeven.

In de bijlage Richtlijnen voor het invullen van de modellen en beveiligen waardepapier onder de kop ‘Voorlopige cijferlijst’ wordt nadere uitleg gegeven:

Indien de kandidaat een centraal examen, een afsluitend schoolexamen in een of meer vakken heeft afgelegd in het voorlaatste leerjaar en vervolgens de school verlaat zonder het eindexamen te voltooien, ontvangt hij een voorlopige cijferlijst.

Een voorlopige cijferlijst wordt dus uitgereikt voordat de uitslag van het betreffende eindexamen definitief kan worden vastgesteld (artikel 3.49 van het Uitvoeringsbesluit WVO 2020). Op basis van de voorlopige cijferlijst kan de nieuwe school het onderwijsprogramma van de kandidaat vaststellen.

Dit geldt ook bij een examenkandidaat die het gespreid centraal examen, bedoeld in artikel 3.56 van het Uitvoeringsbesluit WVO 2020, aflegt en die aan een andere school het gespreid examen voortzet, bijvoorbeeld vanwege verhuizing of het tweede jaar gespreid examen aan een vavo wil afleggen. Ook een vso-examenkandidaat, die alleen een beroepsgericht programma of een praktijkgericht programma/vak (in symbiose) afsluit op de vmbo-school, ontvangt een voorlopige cijferlijst van die school.

8 Afname 

8.1 Voorkomen verbinding buitenwereld 

Het verbieden van smartphones en smartwatches tijdens de afname van schoolexamens en centrale examens is inmiddels bij veel scholen staande praktijk. Voor de centrale examens is dat een beslissing die de directeur kan nemen op grond van artikel 3.20 Uitvoeringsbesluit WVO 2020.

In lijn met het bovenstaande ligt het voor de hand dat de directeur ook andere apparatuur die in verbinding staat met de buitenwereld verbiedt. Het verdient aanbeveling om de regels omtrent deze apparatuur in het Examenreglement op te nemen, zodat voor leerlingen duidelijk is wat wel en niet mag en welke procedure hiervoor geldt.

8.2 Problemen tijdens afname 

Als er tijdens een digitale afname technische problemen zijn, dan moet de examensecretaris contact opnemen met de Helpdesk Facet van DUO, zie paragraaf 4.5.

Als een afname van het centraal examen niet naar behoren heeft kunnen plaatsvinden dan meldt de school dit bij de inspectie via het Examenloket. Zie ook artikel 2.61, WVO 2020: Onregelmatigheden; onvoorziene omstandigheden; maatregelen.

Waar nodig kan de inspectie besluiten een compenserende maatregel te treffen. Een compenserende maatregel is bijvoorbeeld het examen ongeldig verklaren. Nadat een examen ongeldig is verklaard, kan de kandidaat in een aansluitend tijdvak het examen opnieuw maken. Bij de digitale examens vmbo bb en kb en de onderdelen van de cspe’s betreft het een tweede afnamemoment door de school zelf gepland. Dit geldt dan niet als een herkansing (zie artikel 2, Beleidsregel onregelmatigheden centraal examen).

Als de kandidaat zelf schuld heeft aan de onregelmatigheid (bijvoorbeeld spieken tijdens het examen), dan neemt de directeur een maatregel (conform artikel 3.58 Uitvoeringsbesluit WVO 2020) en meldt deze onregelmatigheid via het Internet Schooldossier (ISD) aan de inspectie.

8.3 Volledigheid examendocumenten 

Het is van belang dat alle kandidaten toegang hebben tot alle examendocumenten die bij het betreffende examen van dat moment horen. 

Ondanks scherpe controles kan het een enkele keer voorkomen dat examendocumenten niet volledig zijn. Het is aan te raden aan het begin van elke zitting met alle leerlingen gezamenlijk de examendocumenten te controleren op eventuele ontbrekende bladzijden. Dit om te voorkomen dat de kandidaat er te laat achter komt dat er bladzijden ontbreken. Bij een incompleet examendocument kan gebruik worden gemaakt van de extra exemplaren die scholen standaard ontvangen of kunnen er kopieën gemaakt worden van een correct examendocument.

Als in een examen pagina’s ontbreken, vragen we scholen om dit te melden aan DUO via examens@duo.nl en daarbij een scan van het voorblad van het betreffende examendocument mee te sturen. 

Bij sommige examens horen errata. Als de school een erratum bij een examen vergeet bekend te maken bij het begin van de zitting, dan doet de school dit alsnog zo snel mogelijk. De school maakt hiervan melding op het proces-verbaal. Als de school vergeet een erratum bekend te maken, dan meldt de school zich bij inspectie via het Examenloket. In dat geval is er mogelijk sprake van een onregelmatigheid.

Het is aan te raden dat de surveillanten de examendocumenten van kandidaten bij het inleveren controleren en checken of bijvoorbeeld alle antwoordbladen zijn ingeleverd. Mocht er toch iets misgaan in dit proces, meld dit dan bij de inspectie via het Examenloket.

9 Correctie

9.1 Pooling tweede correctie 

De koppeling van de scholen voor de uitvoering van de tweede correctie, de pooling, wordt verricht door DUO/Examens. Dit wordt gedaan op basis van de door de scholen opgegeven aantallen kandidaten per schoolsoort per vak. Het is niet mogelijk een koppeling te maken per docent, waardoor het kan voorkomen dat docenten van een school het werk onderling moeten verdelen zodat de ene docent niet veel meer tweede correctiewerk heeft dan de ander. De pooling wordt in maart bekendgemaakt via MijnExamenblad. Nadat de koppeling bekend is gemaakt aan de scholen, wijst het bevoegd gezag van de school de gecommitteerde(n) aan. Deze aanwijzing maakt het bevoegd gezag bekend aan de scholen waarvoor zij de tweede correctie verzorgen.

Tweede correctie flexibele en digitale centrale examens bb en kb

Ook de flexibele en digitale centrale examens bb en kb (bb- en kb-flex) hebben een verplichte tweede correctie die digitaal plaatsvindt in Facet. Bij deze examens is de school zelf verantwoordelijk voor het inzetten van een tweede corrector (zie paragraaf 4.2.2).

Twee examinatoren cspe’s vmbo bb/kb/gl

Voor de cspe’s is bepaald dat een tweede examinator betrokken moet zijn bij de beoordeling van de cspe’s. De tweede examinator wordt aangewezen door het bevoegd gezag van de school. De tweede examinator kan een docent van de eigen school zijn. Raadpleeg voor meer informatie de pagina Centraal schriftelijk en praktisch examen (cspe).

Twee examinatoren cpe beeldende vorming vmbo gl/tl

Voor het cpe beeldende vorming vmbo gl/tl is een tweede examinator betrokken bij de beoordeling. De tweede examinator wordt door het bevoegd gezag van de school aangewezen. De eerste en tweede examinator voeren de beoordeling onafhankelijk van elkaar uit. Zie ook paragraaf 5.5.

Twee examinatoren cpe tekenen, handvaardigheid en textiele vormgeving vwo

De beoordeling van het cpe tekenen, handvaardigheid en textiele vormgeving vwo wordt uitgevoerd door een eerste en tweede examinator. De tweede examinator is middels de pooling tweede corrector aan de school van de eerste corrector gekoppeld. De eerste en tweede examinator voeren de beoordeling onafhankelijk van elkaar uit. Zie ook paragraaf 5.5.

9.2 Publicatie correctievoorschriften 

De correctievoorschriften van de centrale schriftelijke examens worden na afname gepubliceerd.

Ochtendzittingen

De correctievoorschriften van de ochtendzittingen worden gepubliceerd om 14.00 uur.

Middagzittingen

De correctievoorschriften van de middagzittingen vmbo worden gepubliceerd om 16.00 uur.

De correctievoorschriften van de middagzittingen havo/vwo worden gepubliceerd om 17.00 uur (ook bij centrale examens die om 16.00 uur zijn afgelopen).

Het moment van publiceren houdt verband met examenzittingen voor kandidaten met tijdverlenging en mogelijke quarantainesessies.

Vakken met testcorrectie

Voor de centrale examens waarvoor het CvTE in samenwerking met vakinhoudelijke verenigingen een testcorrectie uitvoert (zie paragraaf 9.3.3) geldt dat het correctievoorschrift niet direct na afname wordt gepubliceerd, maar twee werkdagen later. Bij het bepalen van de deadlines voor de uitwisseling van afnamegegevens van deze examens via het programma Wolf wordt hiermee rekening gehouden.

Correctievoorschriften aangewezen vakken

De correctievoorschriften van de centrale examens, die in het tweede tijdvak als aangewezen/geheim vak worden afgenomen, worden niet gepubliceerd.

9.3 Precorrectie, pre⁺- correctie en testcorrectie 

De activiteiten precorrectie, pre⁺-correctie en testcorrectie zijn activiteiten waarbij docenten direct participeren bij de ontwikkeling van de centrale examens. Het gaat hierbij om het geven van advies over vastgestelde opgaven en correctievoorschriften van examens die in hetzelfde schooljaar worden afgenomen. 

Ze zijn bedoeld om de kwaliteit van met name het correctievoorschrift te vergroten. Jaarlijks wordt bezien bij welke vakken welke activiteit wordt ingezet. Via mailings vanuit examenblad.nl worden de scholen hierover geïnformeerd. Deze mailings worden verzonden naar docenten die voor het desbetreffende centraal examen zijn geregistreerd, de (plaatsvervangend) examensecretaris en de schaduwsecretarissen.

Meer informatie over deze activiteiten is te vinden op de pagina Docentbetrokkenheid.

9.3.1 Pre⁺correctie

Dit schooljaar vindt voor de volgende examens een pre⁺correctie plaats:

• nask1 vmbo kb
• biologie vmbo kb
• maatschappijkunde vmbo kb
• Spaans havo
• Profielvak-cspe dienstverlening en producten vmbo (dit betreft een examen voor 2027)

9.3.2 Precorrectie

Dit schooljaar vindt voor de volgende examens een precorrectie plaats:

• muziek vwo – 17 januari
• economie vwo – 17 januari
• aardrijkskunde havo – 31 januari

9.3.3 Testcorrectie

Dit schooljaar vindt voor de volgende examens een testcorrectie plaats:

• bedrijfseconomie vwo – publicatie correctievoorschrift: 11 mei, 17:00 uur
• economie havo – publicatie correctievoorschrift: 13 mei, 17:00 uur
• geschiedenis vwo – publicatie correctievoorschrift: 13 mei, 17:00 uur
• Nederlands havo – publicatie correctievoorschrift: 11 mei, 17:00 uur
• Nederlands vmbo gl/tl – publicatie correctievoorschrift: 13 mei, 16:00 uur
• Nederlands vwo – publicatie correctievoorschrift: 15 mei, 17:00 uur

9.4 Nadere informatie over de correctie 

Het CvTE heeft de correctievoorschriften bij regeling vastgesteld. Het correctievoorschrift is een algemeen verbindend voorschrift dat deel uitmaakt van wet- en regelgeving die van overheidswege wordt verstrekt. De corrector dient zich dus te houden aan het correctievoorschrift met inachtneming van de algemene regels en, indien van toepassing, ook de vakspecifieke regels.

Als de corrector denk dat er een fout in het correctievoorschrift zit, neemt hij daarover contact op met de examenlijn via het contactformulier.

9.4.1 Notities van de corrector op het gemaakte werk

Het aangeven van onvolkomenheden op het werk en/of het noteren van de behaalde scores bij afzonderlijke vragen is toegestaan, maar niet verplicht.

Correctoren mogen markeringen aanbrengen, zoals strepen, doorhalingen of krullen. Ook het schrijven van opmerkingen of scores in het werk van de kandidaat is toegestaan. Wel wordt geadviseerd terughoudend te zijn met schriftelijke aantekeningen in het examenwerk zelf, omdat dit tot verwarring kan leiden bij de tweede corrector of bij inzage door de leerling. Als er toch in het werk wordt geschreven, kan dit in de kantlijn in een duidelijk andere kleur dan de kandidaat heeft gebruikt. 

Er is geen standaardformulier voorgeschreven voor de vermelding van de scores van de kandidaten.

Het vermelden van het schoolexamencijfer is toegestaan, maar niet verplicht.

Scholen kunnen binnen de ruimte die de regelgeving biedt afzonderlijk of in gezamenlijk overleg keuzes hierin maken.

Met het oog op de kwaliteit van de tweede correctie is artikel 3.25 lid 1 en 3 in het Uitvoeringsbesluit WVO 2020 opgenomen. 

Zie voor meer informatie over protocollen VO-raad paragraaf 12.1 en zie voor meer informatie over een geschil bij vaststelling score centrale examens paragraaf 9.6.

9.4.2 Discussiefora voor de flexibele en digitale ce’s 

De besloten en beveiligde fora (bbf’s) bieden docenten de gelegenheid om al tijdens de afnameperiode met collega’s van gedachten te wisselen over opgaven en antwoorden die nog onder de geheimhouding vallen. Digitale examens en opgaven vmbo bb en kb en van de cspe’s zijn namelijk niet, zoals papieren examens, direct na afname openbaar.

Sinds het schooljaar 2024-2025 worden geregistreerde docenten automatisch toegevoegd aan het discussie-bbf om deze te kunnen gebruiken.

Deze docenten ontvangen bij de start van de afnameperiode een mail waarmee zij de toegang tot het forum tot stand kunnen brengen.

Bekijk voor meer informatie de onderwerppagina Besloten en beveiligd forum (bbf).

9.4.3 Besprekingen examens vakverenigingen

Elk jaar organiseren veel vakinhoudelijke verenigingen direct na het centraal schriftelijk examen een bespreking van de opgaven en het correctievoorschrift. Deze examenbesprekingen worden vaak op een aantal plaatsen in het land gehouden. Op de website van het Platform VVVO staat een Overzicht van de vakinhoudelijke verenigingen.

Het CvTE brengt examenbesprekingen onder de aandacht, omdat ze waardevol kunnen zijn voor het intercollegiaal overleg over de correctie van de examens. Deze besprekingen hebben geen officiële status. 

Intervisie met collega’s is waardevol om te verkennen in welke mate antwoorden van examenkandidaten inhoudelijk in lijn zijn met het correctievoorschrift. In alle gevallen is het correctievoorschrift, eventueel voorzien van een aanvulling daarop, bindend. Opmerkingen gemaakt tijdens examenbesprekingen of op discussiefora gaan niet boven het correctievoorschrift.

Op de pagina Correctie centrale examens is de rol van correctoren nader toegelicht.

9.4.4 Examenlijn: fouten in examens 

Vanaf de start van de afname van de cspe’s, de flexibele en digitale centrale examens bb en kb en de schriftelijke centrale examens kunnen correctoren fouten in een opgave of het beoordelingsmodel melden via het contactformulier. Examinatoren die betrokken zijn bij de cspe’s en bij de voorbereiding op de afname mogelijke fouten constateren, kunnen deze vanzelfsprekend ook al eerder melden. 

Op de pagina Examenlijn staat waar examenlijnmedewerkers van het CvTE correctoren wel en niet mee kunnen helpen. De deadlines voor het inzenden van meldingen zijn te vinden in de activiteitenplanning.

Voor het corrigeren van de centrale examens is het correctievoorschrift bindend inclusief de algemene en vakspecifieke regels. Het kan voorkomen dat correctoren het correctievoorschrift onduidelijk vinden, waardoor een goede correctie lastig wordt. Mocht ook na overleg met collega’s de onduidelijkheid niet zijn opgehelderd en blijken dat de onduidelijkheid een fout betreft, dan is een melding bij de examenlijn via het contactformulier gewenst.

Evaluatieve opmerkingen op een opgave en/of een examen ontvangt het CvTE ook graag via het contactformulier. Deze gaan mee naar de evaluatiebespreking van de desbetreffende vaststellingscommissie, maar worden door de examenlijn niet inhoudelijk beantwoord.

9.4.5 Adviestabel correctietijd

De adviestabel correctietijd is opgesteld om ervoor te zorgen dat het na te kijken examenwerk tijdig bij de tweede corrector is en dat de eerste corrector het weer tijdig retour krijgt. De adviestabel is beschikbaar bij de publicatie van de maartaanvulling.  

9.5 Errata en aanvullingen 

9.5.1 Errata

In het drukwerk van de papieren centrale examens kunnen fouten voorkomen. Daarom worden de complete examens en correctievoorschriften ook nog gescreend als de examendocumenten eenmaal gedrukt zijn.

Mocht er bij deze screening een fout worden geconstateerd dan geeft het CvTE een erratum uit. Het erratum moet aan alle leerlingen bekend worden gemaakt bij het begin van de zitting van het examen. Voor de start van elk tijdvak is bekend voor welke examens een erratum geldt, zie de pagina Errata centraal schriftelijke examens 2026. Scholen worden tijdig via een mailing vanuit examenblad.nl geïnformeerd.

9.5.2 Aanvullingen op het correctievoorschrift 

Leerlingen mogen geen nadeel ondervinden van een foutieve of onvolkomen vraag, antwoord of vraag-antwoordcombinatie. De aanvulling is een instrument om daarvoor te zorgen. Dat kan door middel van een inhoudelijke aanvulling om het correctievoorschrift te verbeteren of te verduidelijken of door het neutraliseren van een vraag (alle scorepunten toekennen). Op de pagina Aanvullingen op het correctievoorschrift is dit nader toegelicht.

Zowel vragen van LAKS als vragen die via het Examenloket of het formulier op examenblad.nl binnenkomen, zijn hierbij van belang. Het CvTE beslist zo spoedig als mogelijk, met als streven binnen vier werkdagen na de afname, of een aanvulling uitgaat via examenblad.nl. De dag na de afname geldt als eerste werkdag, weekenden en feestdagen tellen niet mee. Een aanvulling die als doel heeft een vraag te neutraliseren kan ook nog ná vier werkdagen worden gedaan. 

Let op: voor de cspe's geldt dat tijdens de voorbereidingsperiode en in de eerste week van afname aanvullingen verstuurd kunnen worden.

Let op: bij de flexibele en digitale examens vmbo bb en kb wordt niet gewerkt met aanvullingen. Wel worden vragen geneutraliseerd als hierin een fout zit. Over de wijze waarop vragen worden geneutraliseerd bij deze examens ontvangen de scholen voor de afnameperiode bericht via een mailing van examenblad.nl.

9.6 Geschil over vaststelling score centrale examens 

Het is de taak van de examinator en de gecommitteerde, eerste en tweede corrector, om in onderling overleg de score voor het centraal examen vast te stellen. 

Mochten de examinator en de gecommitteerde daarbij niet tot overeenstemming komen, dan wordt het geschil voorgelegd aan het bevoegd gezag van de gecommitteerde. Dit bevoegd gezag kan hierover in overleg treden met het bevoegd gezag van de examinator.

Van belang hierbij is dat het correctievoorschrift bindend is. Aanvullende afspraken, die soms door bepaalde vakgroepen of bijeenkomsten van correctoren worden gemaakt, zijn ondergeschikt aan het correctievoorschrift.

Indien het geschil met inachtneming van de hiervoor genoemde richtlijnen alsnog niet kan worden beslecht, wordt hiervan via het Examenloket melding gemaakt aan de inspectie. De inspectie zal vervolgens in overleg met het bevoegd gezag erop aandringen dat zij verdere interne acties ondernemen om toch tot overeenstemming te komen. Hierbij kan gedacht worden aan het collegiaal consulteren van een onafhankelijke vakdocent binnen hetzelfde bestuur. Het is niet toegestaan om als bevoegd gezag zelf een onafhankelijke derde corrector aan te wijzen, die bevoegdheid is alleen voorbehouden aan de inspectie. 

Bij zeer hoge uitzondering kan de inspectie een onafhankelijke derde corrector aanwijzen. Betrokkenen moeten zich hierbij realiseren dat dan het volledige examenwerk voor alle kandidaten van de desbetreffende examinator opnieuw gecorrigeerd wordt en de correctie van deze onafhankelijke derde corrector in de plaats komt van de eerdere beoordelingen. De scores zoals vastgesteld door de onafhankelijk corrector zijn bindend. Het is mogelijk dat de vaststelling van de uitslag voor alle kandidaten van het betreffende vak hierdoor vertraging oploopt.

Constatering mogelijke onregelmatigheid
Als de gecommitteerde, de tweede corrector, een verdenking krijgt van een onregelmatigheid bij een examen van een kandidaat, dan dient de gecommitteerde direct contact op te nemen met de inspectie via het Examenloket. Het is aan te raden om bij mogelijke verdenking geen contact op te nemen met de eerste corrector. 

Mocht de school van de eerste correctie een kandidaat hebben met verschillend handschrift in hetzelfde examenwerk dan is het verstandig hierover een verklaring toe te voegen voor de gecommitteerde van de andere school. 

9.7 Geschil score centrale examens na inzage 

Het Uitvoeringsbesluit WVO 2020 geeft in artikel 3.25 regels over de vaststelling van de score door de eerste en tweede corrector. Dit betreft de situatie voorafgaand aan de vaststelling van het cijfer. Het Uitvoeringsbesluit WVO 2020 voorziet niet in een regeling voor de situatie ná vaststelling van het cijfer. Scholen (en mogelijk de burgerlijke rechter) moeten zelf bepalen hoe om te gaan met een geschil over de correctie van een examen waarvan het cijfer is vastgesteld. 

Ter ondersteuning van schoolbesturen heeft de VO-raad de handreiking Hoe te handelen inzake een geschil bij of na vaststelling van de score voor het centraal examen opgesteld.

10 Normering 

10.1 Gegevensverzameling via elektronische weg 

De normering van de centrale examens wordt mede gebaseerd op door kandidaten behaalde scores. Daarom is het van belang dat docenten van zoveel mogelijk kandidaten de deelscores met Cito uitwisselen.

Voor de cse’s, het cpe gl/tl en de cspe’s leveren scholen hiervoor de gegevens aan via Wolf. Voor de examens die volledig in Facet worden afgenomen, worden de gegevens automatisch uitgewisseld. Bij examens met alleen gesloten vragen gebeurt dit zodra de afnameleider de afnamegroep afsluit en bij examens met correctie zodra de corrector de correctie afsluit. 

Registreren accountbeheerders Wolf via MijnExamenblad

De op MijnExamenblad geregistreerde examensecretaris krijgt toegang tot Wolf. Het is aan te raden een tweede persoon toe te voegen als Wolf-accountbeheerder. De examensecretaris registreert de Wolf-accountbeheerder via MijnExamenblad. Beiden hebben dezelfde rechten binnen Wolf.

De examensecretaris en Wolf-accountbeheerder ontvangen uiterlijk 20 maart (cspe) en/of 14 april (cse en cpe gl/tl) van Cito de activatiemail voor de Wolf-applicatie.

Afnamegegevens invoeren in Wolf

We verzoeken scholen de afnamegegevens van de alfabetisch eerste vijf kandidaten (in sommige gevallen tien, of alle kandidaten) via Wolf uit te wisselen. Het gevraagde aantal kandidaten per examen staat vermeld in het correctievoorschrift.

Heeft een school voor een bepaald examen minder kandidaten dan het gevraagde aantal, dan wordt de school verzocht de afnamegegevens van alle kandidaten die dat examen hebben afgelegd uit te wisselen.

Zijn er meer kandidaten dan het gevraagde aantal, dan geldt het verzoek bij voorkeur de gegevens van alle kandidaten uit te wisselen, maar in elk geval van de alfabetisch eerste kandidaten tot het gevraagde aantal bereikt is. 

Wij verzoeken correctoren bij vragen die een examenkandidaat niet heeft beantwoord een ‘N’ in te voeren. ‘N’ staat voor ‘Niet beantwoord’. Heeft een kandidaat helemaal niet deelgenomen aan het examen dan moet deze kandidaat worden uitgevinkt en zullen er voor deze kandidaat geen gegevens worden uitgewisseld.

De uiterste datums voor het accorderen van de uit te wisselen gegevens staan per examen vermeld in het correctievoorschrift, op wolf.cito.nl onder ‘Inzenddata’ en in de activiteitenplanning. Alleen scores die voor deze datum zijn ingevoerd en geaccordeerd kunnen worden meegenomen bij de normering.

Cspe’s in Wolf

Bij de cspe’s leveren scholen de totaalscore op Facet-onderdelen en theorievragen (minitoetsvragen) via Wolf aan. Zie voor aanvullende informatie over het aanleveren van de scores van kandidaten voor de profielvak-cspe’s in Wolf het algemene deel van het correctievoorschrift op de examenpagina van de profielvakken.

Uitwisseling afnamegegevens tweede tijdvak

De examensecretaris en eventuele Wolf-accountbeheerder krijgen uiterlijk 5 juni 2026 een mail van Cito met het bericht dat de groepen voor het tweede tijdvak klaarstaan in Wolf. Scholen wordt verzocht via Wolf ook de afnamegegevens van de kandidaten uit het tweede tijdvak uit te wisselen.

De uiterste datums voor het accorderen van de uit te wisselen gegevens staan per examen vermeld in het correctievoorschrift, op wolf.cito.nl en in de activiteitenplanning. Alleen scores die voor deze datum zijn ingevoerd en geaccordeerd kunnen worden meegenomen bij de normering.

Wolf en de AVG

Via Wolf verzamelt Stichting Cito afnamegegevens. Dat gebeurt ten behoeve van de normering van de centrale examens. Stichting Cito heeft bij het adviseren over de normering voldoende aan anonieme informatie, waardoor de privacy van de examenkandidaten niet in het geding is. Derhalve is er volgens de Algemene Verordening Gegevensverwerking (AVG) voor anonieme gegevensuitwisseling ter ondersteuning van de normering geen overeenkomst met de school nodig. 

Dat ligt anders bij de aanvullende dienstverlening die via Wolf mogelijk is, zoals de mogelijkheid om 

• over de uitgewisselde gegevens groepsrapportages te ontvangen;
• gegevens uit te wisselen met de school voor tweede correctie;
• de tweede correctie via Wolf af te handelen;
• (vastgestelde en gefiatteerde) scores uit te wisselen met het leerling-administratiesysteem. 

Voor deze aanvullende dienstverlening gaat Stichting Cito persoonsgegevens van leerlingen en correctoren van de school verwerken en dat kan niet zonder instemming van het bevoegd gezag. Het bevoegd gezag is immers verwerkingsverantwoordelijke en Stichting Cito is verwerker van de persoonsgegevens. Het bevoegd gezag dient hiervoor een dienstverlenings- en verwerkersovereenkomst te sluiten met Stichting Cito. In 2026 wordt multi-factor authenticatie geïmplementeerd in Wolf. Vanwege deze nieuwe functionaliteit wordt de overeenkomst voor de afname 2026 vernieuwd en in het najaar 2025 aan het bevoegd gezag aangeboden.

Verwerking tweede correctie via Wolf

Scholen kunnen in Wolf, na het tekenen van de dienstverlenings- en verwerkersovereenkomst, gebruik maken van de mogelijkheid om de tweede correctie via Wolf af te handelen. Bij het gebruik van Wolf hiervoor is het nog wel nodig dat de gecommitteerde een verklaring over de verrichte correctie bij het gecorrigeerde werk voegt. Deze verklaring is medeondertekend door het bevoegd gezag van de school waar de gecommitteerde werkzaam is. Alleen het (in het scherm voortgang) vrijgeven van de scores voor tweede correctie in Wolf is dus niet voldoende.  

Raadpleeg voor de actuele Wolf informatie wolf.cito.nl.

10.2 Kenmerken van centrale examens 

Jaarlijks worden bepaalde kenmerken van de centraal schriftelijke examens, zoals het aantal vragen en het maximale aantal scorepunten per vraag gepubliceerd op Cito.nl. Dit gebeurt gelijktijdig met de publicatie van de examengegevens ten behoeve van Wolf. Deze gegevens zijn openbaar en kunnen dus met kandidaten gedeeld worden, maar hebben voor de inhoudelijke voorbereiding van de kandidaten geen waarde.

10.3 Bekendmaking n-termen 

N-termen beroepsgerichte profielvakken

De n-termen van de beroepsgerichte profielvakken worden bekendgemaakt op woensdag 3 juni 2026 om 8.00 uur.

N-termen eerste tijdvak en flexibele en digitale examens bb en kb

De n-termen van het eerste tijdvak algemene vakken vwo, havo en vmbo inclusief de flexibele en digitale centrale examens bb en kb worden bekendgemaakt op donderdag 11 juni 2026 om 8.00 uur.

N-termen tweede tijdvak

De n-termen voor het tweede tijdvak worden bekendgemaakt op dinsdag 30 juni 2026 om 8.00.

10.4 Vaststelling van het ce-cijfer 

Het ce-cijfer wordt door de school vastgesteld volgens de dan actuele Regeling omzetting scores in cijfers vo. 

Bij de ‘aangewezen vakken’ kunnen de scholen het resultaat als cijfer vinden op Mijn DUO. Er hoeft daarbij geen omzetting van score naar cijfer meer plaats te vinden, zie ook paragraaf 11.4.

10.5 Bevraging van docenten naar oordeel over examen 

Bij alle vakken wordt een vraag gesteld over de moeilijkheidsgraad van het betreffende examen. Deze informatie wordt gebruikt bij de normering. Daarnaast wordt bij algemene vakken een korte enquête aangeboden aan docenten. Deze vragen worden aangeboden na het invullen van de scores van leerlingen in Wolf of Facet. In Wolf zijn de vragen direct opgenomen en in Facet is een link naar de vragen opgenomen.

De resultaten van de korte enquête geven een eerste globaal beeld van hoe het examen door docenten beoordeeld is. De resultaten kunnen mede aanleiding zijn om bij een bepaald examen een volgend jaar een uitgebreide vragenlijst in te zetten. Beide vragenlijsten dienen voor CvTE en Cito als evaluatie-instrument.

In maart wordt bekendgemaakt bij welke centrale examens de uitgebreide vragenlijst wordt ingezet.

De uitgebreide vragenlijst heeft een invultijd van ongeveer tien minuten. De resultaten van deze vragenlijst worden, met het oog op de verdere ontwikkeling van het examen, met de vakvereniging besproken.

11 Aangewezen vakken 

Het CvTE kan vakken aanwijzen waarvan het centraal examen in het tweede tijdvak wordt afgenomen door het CvTE, de aangewezen vakken. 

De opgavenboekjes voor deze vakken, afgenomen door het CvTE, worden niet toegezonden en niet gepubliceerd op examenblad.nl, ook niet na afloop van het examen.

11.1 Aanmelding kandidaten 

11.1.1 Aanmelden via Mijn DUO

Kandidaten voor de aangewezen vakken in het tweede tijdvak moeten uiterlijk op vrijdag 12 juni 2026, 17.00 uur door de school zijn aangemeld via de aanmeldapplicatie in Mijn DUO. Als de school dit vergeet, dan heeft de kandidaat geen toegang tot de afname van het aangewezen examen. Aangemelde kandidaten ontvangen van DUO een uitnodiging met nadere gegevens.

Kandidaten voor het derde tijdvak moeten uiterlijk woensdag 15 juli 2026, 17.00 uur door de school zijn aangemeld. Aanmelding verloopt via de aanmeldapplicatie in Mijn DUO.

Scholen wordt geadviseerd tijdig te controleren of de functionarissen die de kandidaten moeten aanmelden de juiste autorisatie hebben voor Mijn DUO (rol examensecretaris vo, token of eHerkenning, inlognaam en wachtwoord).

De school ontvangt begin juni meer informatie over de aanmeldingsprocedure.

Opmerking: bovenstaande heeft geen betrekking op de cspe’s en de flexibele en digitale examens bb en kb. Deze zijn immers niet ‘aangewezen’, omdat zowel de eerste afname als de herkansing wordt afgenomen op de eigen school binnen de vastgestelde afnameperiode. 

11.1.2 Registreren in het Register Onderwijsdeelnemers (ROD)

De school moet de kandidaten die deelnemen aan een aangewezen vak in het tweede tijdvak en/of het derde tijdvak naast de aanmelding bij DUO ook registreren in het Register Onderwijsdeelnemers (ROD). Wanneer de school vergeet de kandidaat te registreren in ROD kan de kandidaat niet deelnemen aan het tijdvak.

11.2 Tijd en plaats

Tweede tijdvak

De examens van de aangewezen vakken zijn op donderdag 18 juni 2026 en worden afgenomen op één van de staatsexamenlocaties verspreid over het land.

Aanvangstijdstippen:
Ochtendzittingen 09.00 uur
Middagzittingen 13.30 uur

Derde tijdvak

De roosters voor het derde tijdvak staan vanaf februari op de website van DUO.

11.3 Gang van zaken aangewezen vakken 

Scholen melden hun kandidaten voor de deadline (zie activiteitenplanning) via Mijn DUO én registreren deze kandidaten in het register onderwijsdeelnemers (ROD). DUO verzendt de oproep naar het door de school opgegeven postadres. Als er geen postadres is opgegeven, wordt de oproep verzonden naar het woonadres van de kandidaat.

Kandidaten moeten een half uur voor aanvang van het examen aanwezig zijn. Zij moeten zich legitimeren. Als de kandidaat een toegestaan hulpmiddel wenst te gebruiken, zoals een woordenboek of een laptop, moet hij het zelf meenemen. Het gebruik van een laptop is alleen mogelijk als de noodzaak daarvoor in een verklaring staat vermeld. De school moet deze verklaring direct na de aanmelding naar staatsexamens@duo.nl mailen.

Reis- en (eventuele) verblijfskosten zijn voor eigen rekening.

Na vaststelling van de uitslag kan de kandidaat via staatsexamens@duo.nl een schriftelijk verzoek indienen om van het CvTE een mondelinge toelichting op de uitslag te ontvangen

11.4 Toezending resultaten 

De vastgestelde cijfers van de aangewezen vakken tweede tijdvak staan uiterlijk dinsdag 30 juni 2026 om 10.00 uur op Mijn DUO.

De vastgestelde cijfers van het derde tijdvak staan uiterlijk vrijdag 28 augustus 2026 om 10.00 uur op Mijn DUO.

De gegevens op Mijn DUO kunnen geraadpleegd worden door de contactpersonen van uw instelling met de rol examensecretaris vo, die in het bezit zijn van een token of eHerkenning, inlognaam en wachtwoord. Nadere instructie ontvangt de school in mei van DUO/Staatsexamens.

De directeur en examensecretaris stellen - waar van toepassing - de einduitslag vast en reiken bijbehorende waardepapieren uit (diploma, cijferlijst, certificaat).

12 Communicatie

12.1 Protocollen VO-raad 

De VO-raad stelt protocollen op die deels ook betrekking kunnen hebben op de handelwijze van scholen bij het centraal examen, bijvoorbeeld de tweede correctie, het bewaren van de examens, een geschil of het openbreken van de score. De bedoeling van deze protocollen is zorgdragen voor adequate vastlegging op schoolniveau van zaken die niet centraal zijn geregeld. In de correctievoorschriften bijvoorbeeld geeft het CvTE aan dat de regelgeving geen voorschriften bevat over het vermelden van punten en onvolkomenheden op het werk. In de protocollen van de VO-raad worden op dit punt wel keuzes gemaakt. De protocollen worden gepubliceerd in het voorjaar van 2026.

Scholen en docenten vragen zich af of de protocollen niet in strijd zijn met de CvTE-regels. Dat zijn zij zeker niet. Het CvTE geeft aan dat er op een aantal punten vanuit de overheid geen regels zijn. Binnen de ruimte die dat biedt, maakt de VO-raad, als handreiking aan de scholen, een keuze die voor de scholen geen voorschrift is. Het volgen van protocollen is niet verplicht, maar wordt van harte aanbevolen.

In de protocollen is er ook aandacht voor het scannen/kopiëren van examenwerk en voor het verzendproces. Nadere informatie over het verzenden per post is te vinden op de website van PostNL.

Mocht examenwerk tijdens het transport naar de school van de gecommitteerde onverhoopt zoek raken of vertraging oplopen, neem dan contact op met de inspectie via het Examenloket.

12.2 Mijneindexamen.nl 

Mijneindexamen.nl is de mobiele website/webapp voor eindexamenkandidaten. De site biedt leerlingen alle officiële informatie van het CvTE over het centraal examen.

Met deze webapp kunnen examenkandidaten hun examenrooster personaliseren en opslaan in een Google- of Outlook-agenda. Voor leerlingen in vmbo bb en kb is het ook mogelijk om hun vakken met een (schooleigen) rooster in te voeren (de flexibele, digitale examens en de schoolexamens voor de beroepsgerichte profielvakken). Ook biedt de site een overzicht van te gebruiken hulpmiddelen, oefenexamens en informatie over de uitslagbepaling.

Mijneindexamen.nl kan getoond worden aan examenkandidaten en hun ouders/verzorgers bijvoorbeeld tijdens mentoruren en voorlichtingsbijeenkomsten op school.

12.3 Voorlichtingspagina’s 

N-term

Aan de totstandkoming van de n-term leveren veel mensen een bijdrage: docenten, leerlingen en experts van Cito en het CvTE. In de video ‘de n-term maken we samen’ wordt uitgelegd wie welke bijdrage levert en hoe de normering in zijn werk gaat. Bekijk voor meer informatie over de N-term de onderwerppagina Normering.

Examensecretaris

Voor de (nieuwe/startende) examensecretarissen is er de pagina Examensecretaris: een pagina voor examensecretarissen met informatie en verwijzingen naar informatie over de centrale examens (ce).

Examenklas

Voor docenten die (voor het eerst) een examenklas hebben, is er de pagina Examenklas.

Hierop zien docenten waar ze meer informatie kunnen vinden over de syllabus, normering en praktische aspecten van centrale examens. Er is ook een brochure te downloaden over de totstandkoming en de correctie van de centrale examens.

Docentbetrokkenheid

Op de pagina Docentbetrokkenheid is te lezen op welke manieren docenten betrokken worden bij het examenproces.

Meer over het CvTE

Op het YouTube-kanaal van het CvTE staan video’s over algemene en actuele onderwerpen rondom de centrale examens. Op het CvTE-Instagramaccount geven medewerkers van het CvTE een kijkje achter de schermen. 

13 Wet- en regelgeving 

13.1 Regelgeving voortgezet onderwijs 

Actuele wetten en besluiten zijn te vinden op wetten.overheid.nl:

• Wet voortgezet onderwijs 2020
• Uitvoeringsbesluit WVO 2020
• Wet College voor toetsen en examens

13.2 Ministeriële regelingen en regelingen/mededelingen van het CvTE 

Overzicht met ministeriële regelingen en regelingen/mededelingen CvTE

13.3 Verplichte examencommissie 

Ter versterking van de schoolexaminering op scholen in het voortgezet onderwijs is het voor scholen voor voortgezet onderwijs sinds 1 augustus 2021 verplicht een examencommissie te hebben. De examencommissie van het vavo wordt hier niet bedoeld (zie Wet voortgezet onderwijs 2020, artikel 2.60d WVO 2020).

In het vavo vervult de examencommissie de taken van de directeur, zie artikel 7.4.11, tweede lid, juncto artikel 7.4.5 WEB.

14 Contactadressen 

14.1 Contactadressen bij de examens

Scholen kunnen bij het Examenloket terecht voor vragen die betrekking hebben op de examens voortgezet onderwijs. Het Examenloket beantwoordt de vragen en draagt indien nodig vragen over aan de hieronder genoemde instanties. Zo kunnen de scholen rekenen op een eenduidig en juist antwoord.

Meer informatie over alle partners is te vinden op de contactpagina.

14.2 Waar voor wat in het kort 

• wet- en regelgeving: Examenloket.
• onregelmatigheden bij centrale examens en geschillen rond vaststelling scores: Examenloket. U wordt vervolgens doorverbonden met de werkgroep examens van de Inspectie van het Onderwijs.
• inhoudelijke vragen over centrale examens: examenlijn.
• pooling tweede correctie, opgave aantal kandidaten, bestelling en aflevering van examenpakketten (ook problemen zoals beschadigde examenpakketten) en digitale examenbestanden: DUO/OCW-Examens, afdeling centrale examens vo.
• technische vragen over Examenbestanden.nl: Helpdesk Facet.
• vragen over staatsexamens vo, opgave kandidaten aangewezen vakken tweede tijdvak en derde tijdvak: DUO/OCW-Examens, afdeling staatsexamens vo.
• vragen met betrekking tot de aanlevering van de examengegevens (op leerlingniveau) aan het Register Onderwijsdeelnemers (ROD): DUO/IPO.
• problemen met of vragen over Wolf: wolf@cito.nl.
• vragen over examensoftware Facet: Helpdesk Facet.
• problemen met installatie en/of werking andere software bij de afname van cspe’s of fall-back kunstvakexamens: Helpdesk Cito.
• aanmelden van kandidaten die op een afwijkende wijze examen doen of het examen spreiden over twee jaar: ISD invullen bij de Inspectie van het Onderwijs
• advies over passend examineren: Expertisepunt passend examineren.