Kandidaten met een ondersteuningsbehoefte
Het College voor Toetsen en Examens (CvTE) publiceert jaarlijks een brochure over de mogelijkheden bij de centrale examens voor kandidaten met een ondersteuningsbehoefte (door bijvoorbeeld een lichamelijke beperking, ziekte, dyslexie of dyscalculie).
Zie ook de pagina Kandidaten met een ondersteuningsbehoefte.
Alle aanpassingen in de wijze van examinering op grond van artikel 3.54 van het Uitvoeringsbesluit WVO moeten worden gemeld aan de Inspectie van het Onderwijs via het Internet Schooldossier (ISD). De melding is NIET een vraag om toestemming maar is een handeling om aangepaste examinering te kunnen monitoren. Toestemming is hiervoor niet nodig. Wel moet de school de beslissing over aanpassing kunnen verantwoorden tegenover de inspectie.
Als aanpassingen in afnameplaats (zoals ziekenhuis of thuis) en aanpassingen in afnametijdstip (bijvoorbeeld quarantaine of eerder beginnen) worden gedaan, is toestemming van de inspectie wel nodig. Neem hiervoor contact op met het Examenloket, dat je doorverbindt met de werkgroep Examens van inspectie.
Anderstalige kandidaten
Als een kandidaat voor wie Nederlands niet de moedertaal is, met inbegrip van het schooljaar waarin hij examen aflegt, ten hoogste zes jaar onderwijs in Nederland heeft gevolgd, kan hij een aangepast examen afleggen. Het bevoegd gezag geeft toestemming voor een aangepaste wijze van examineren (zie artikel 3.55 van het Uitvoeringsbesluit WVO). De directeur mag de tijdsduur van de examenzitting verlengen met ten hoogste een half uur.
Naast een verklarend woordenboek Nederlands is een woordenboek vanuit het Nederlands naar de thuistaal van de kandidaat als hulpmiddel toegestaan.
Ontheffingen vavo-eindexamen wegens gevolgd onderwijs
Als kandidaten met buitenlandse diploma's of examenresultaten een Nederlands diploma willen behalen bij het voortgezet algemeen volwassenenonderwijs (vavo) kunnen zij een verzoek indienen voor één of meer ontheffingen (zie artikel 3.66 en 3.67 van het Uitvoeringsbesluit WVO).
Hoogbegaafde kandidaten
Er zijn hoogbegaafde leerlingen die niet voldoende hebben aan het profiel van de school en aanvullend vakken volgen bij het voortgezet algemeen volwassenonderwijs (vavo). Zij kunnen dan in die vakken examen doen bij de vavo-instelling of via het staatsexamens vo. De leerling doet daarnaast eindexamen op zijn school. De leerling kan de schooldirecteur vragen de examenresultaten van de vavo-instelling of staatsexamens vo bij de uitslag van zijn school te betrekken en op de cijferlijst te vermelden (zie Uitvoeringsbesluit WVO artikel 3.70 en artikel 3.40).
Door de extra vakken is de kans groot dat de leerling geslaagd is voor meer profielen. In dat geval worden alle profielen vermeld op het diploma en ontvangt de leerling voor elk profiel een aparte cijferlijst (zie Uitvoeringsbesluit WVO artikel 3.46 en Regeling modellen diploma’s VO, bijlage 1).
Kandidaten voortgezet speciaal onderwijs (vso)
Voor leerlingen in het voortgezet speciaal onderwijs (vso) zijn er in principe drie mogelijkheden om een diploma voortgezet onderwijs te halen:
1. Staatsexamen
De school voor vso meldt de leerling aan voor het staatsexamen vo. Het centraal examen en college-examen worden op de school afgenomen. Zie duo.nl voor meer informatie.
2. Examen (en deels ook het onderwijs dat daarop voorbereidt) op een school voor vo (symbiose)
De school voor vo is verantwoordelijk voor het examen. In overleg wordt bepaald waar het onderwijs wordt gegeven en op welke wijze het schoolexamen wordt afgenomen. Het centraal examen vindt plaats op de school voor vo, tenzij de inspectie toestemming geeft dit af te nemen op de school voor vso.
3. De school voor vso beschikt over een examenlicentie
Vso-scholen kunnen een examenlicentie aanvragen. Voor meer informatie en de procedure, zie de voorlichtingspublicatie ‘Aanvraagprocedure voor scholen voor voortgezet speciaal onderwijs: verstrekking van een aanwijzing als exameninstelling voortgezet onderwijs'.
Bovendien is het mogelijk dat een vso-leerling het eindexamen in het beroepsgerichte programma (profielvak en keuzevakken) aflegt aan een school voor vo en de examens in de algemene vakken bij het staatsexamen. Deze leerlingen ontvangen een staatsexamendiploma. In artikel 3.41 van het Uitvoeringsbesluit WVO is geregeld dat de school voor vo aan deze leerlingen een speciale cijferlijst kan uitreiken.