Let op: Je bekijkt nu informatie uit een oud examenjaar.Ga naar het huidige examenjaar

Vakspecifieke informatie produceren, installeren en energie vmbo bb, kb en gl

Laatste update

Deze informatie maakt deel uit van de Septembermededeling/Maartaanvulling van het College voor Toetsen en Examens.

Veranderingen t.o.v. 2020 zijn geel gemarkeerd. Zoals gebruikelijk zijn de wijzigingen t.o.v. het voorgaande schooljaar gemarkeerd. Dat betekent dat in dit document de wijzigingen t.o.v. 2020 zijn gemarkeerd. Aangezien er in 2020 geen centrale examens zijn afgenomen, kunnen wij ons voorstellen dat u de informatie van 2020 niet op uw netvlies heeft. Mocht u willen weten wat gewijzigd is in 2021 t.o.v. 2019, dan kunt u naast dit document ook het document van 2020 raadplegen, waarin de wijzigingen in 2020 t.o.v. 2019 zijn weergegeven. Zie ook: Vakspecifieke informatie 2020

De cspe’s kunnen dit schooljaar alleen als schoolexamen worden afgenomen. Nadere informatie over de examinering van het beroepsgerichte profielvak vindt u in de brochure 'Examinering Beroepsgerichte Profielvakken 2021'. In dit document is de informatie bijgewerkt middels doorhalingen en blauwe markeringen.

Wat is nieuw?

-

Algemene informatie en aandachtspunten

Correctievoorschrift deel ‘Algemene richtlijnen en aanwijzingen’ op de examenpagina van de profielvakken.

Vanaf 2019 is van de Instructie voor de Examinator het deel ‘Algemene richtlijnen en aanwijzingen’ geplaatst op de examenpagina van elk van de afzonderlijke profielvakken. In zending A zijn alleen nog de specifieke delen Instructie voor de Examinator per onderdeel meegestuurd. Vanaf 2020 wordt ook van het correctievoorschrift het deel ‘Algemene richtlijnen en aanwijzingen’ op de examenpagina van elk afzonderlijk profielvak geplaatst. In zending C van de profielvak-cspe’s worden alleen nog de beoordelingsmodellen per onderdeel meegestuurd.

Digitale versie van beoordelingsmodel voor de cspe’s bb, kb en gl van BWI, D&P, MVI en PIE

Voor de cspe’s bb, kb en gl van BWI, D&P, MVI en PIE is naast een papieren versie ook een digitale versie van het beoordelingsmodel per onderdeel beschikbaar. Deze maakt als servicedocument ook onderdeel uit van zending C. Voor meer informatie, zie het servicedocument.

Onderdeel in Facet

Voor de profielvak-cspe’s BWI, Groen en PIE worden voor één onderdeel meerdere opdrachten in Facet aangeboden. Gedetailleerde informatie hierover treft u aan in het document 'meerdere opdrachten in Facet'. Voor een goede voorbereiding op de afname van deze opdrachten in Facet, is het belangrijk dat u kennisneemt van deze informatie.

Online applicaties

Wij hebben van diverse scholen signalen ontvangen dat zij tijdens de lessen gebruikmaken van online-applicaties. Wij staan daarom vanaf het examenjaar 2020 onder voorwaarden toe om deze applicaties ook tijdens de afname van de cspe’s te gebruiken, zie het document ‘Digitaal toetsen en examineren: Facet en cspe-applicaties’.

Gebruik lasersnijder en plasmasnijder niet toegestaan

Het is niet toegestaan dat leerlingen een laser- en plasmasnijder gebruiken tijdens de afname van de cspe’s 2021 PIE bb, kb en gl.

Toelichting:

De constructie van de profielvak-cspe’s 2021 is gebaseerd op de syllabus PIE 2021. Examenopdrachten moeten binnen de reikwijdte van de inhoud beschreven in de syllabus blijven. Het examineren van vaardigheden met betrekking tot het gebruik van de lasersnijder en plasmasnijder bij het maken van een technisch werkstuk valt buiten de inhoud van de syllabus. Bij het construeren van de opdrachten en daarmede vanzelfsprekend ook het correctievoorschrift (cv) kon daarom geen rekening gehouden worden met het gebruik van lasersnijder en plasmasnijder.

Toekomst vanaf het examenjaar 2022:

Opties:

  • Onderzoeken of een onderdeel van het examen zo geconstrueerd kan worden dat de leerling de keuze heeft uit geautomatiseerde technieken (zowel lasersnijden als plasmasnijden) of meer conventionele technieken, waarbij de beoordeling bij beide plaatsvindt op basis van een en hetzelfde cv. Daarbij is het uitgangspunt dat examenopdrachten geconstrueerd moeten worden binnen het bestaande examenprogramma en de syllabus versie 2022.
  • Het examenprogramma aanpassen. Om de lasersnijder/plasmasnijder te kunnen examineren moet het examenprogramma volgens de syllabuscommissie worden aangepast. Het examenprogramma voor 2022 is vastgesteld. Aanpassing kan derhalve dan eerst voor het examenjaar 2023 gerealiseerd worden. Een aanvraag tot aanpassing van een examenprogramma moet ingediend worden bij het ministerie.

Examenfestival

Op 8 en 9 maart 2021 is (vooralsnog) het Examenfestival vmbo (beroepsgericht) gepland. Het Examenfestival wordt door SPV in nauwe samenwerking met Cito en CvTE vorm gegeven. Hoofdmoot van het programma is de afname van de profielvak-cspe’s 2021.

Het examenfestival van 8 en 9 maart komt te vervallen. Mogelijk wordt er nog een alternatief georganiseerd. Via onder meer de Stichting Platforms vmbo worden de scholen hierover tijdig nader geïnformeerd.

Examenstof

De examenstof voor het centraal praktische examen is beschreven in de syllabus. De syllabus is een uitwerking van het examenprogramma. De syllabus is leidend (niet de educatieve methode).

Voorbeeld-cspe’s op Examenblad.nl

Op de examenpagina’s onder de jaarringen van voorgaande jaren (vanaf 2016) is onder ‘Examendocumenten’ een overzicht beschikbaar met examendocumenten van het betreffende jaar. Deze in voorgaande jaren afgenomen examens kunnen worden gebruikt als oefenexamen.

Afnameperiode

De cspe’s kunnen worden afgenomen van 9 maart* t/m 23 juli 2021, zie het interactief rooster en de activiteitenplanning op Examenblad.nl.

*Uitzondering hierop vormen de minitoetsen en de opdrachten in Facet van BWI, PIE en groen. Deze kunnen vanaf 22 maart 2021 afgenomen worden.

Examenduur

Zie voor de examenduur per leerweg per versie het ‘overzicht onderdelen en ICT’ onder ‘Specifieke informatie per versie’.

Twee versies per profielvak-cspe

Bij de afname worden in de afnameperiode twee versies, een rode en een blauwe, ingezet. Op de onderwerppagina ‘werken met twee profielvak-cspe’s’ vindt u de informatie hierover. Onder meer de brochure ‘Werken met twee profielvak-cspe’s’.

Onder het kopje ‘Specifieke informatie per versie’ is per versie specifieke informatie en het overzicht onderdelen en ICT weergegeven.

Richtlijnen

De Instructie voor de Examinator bevat richtlijnen voor de voorbereiding, de uitvoering en de beoordeling. Het deel algemene richtlijnen en aanwijzingen vindt u op de examenpagina van dit vak. De onderdeelspecifieke instructie voor de examinator maakt deel uit van zending A.

Tot de Instructie voor de Examinator behoort ook de Instructie voor de Kandidaat. De instructie voor de kandidaat bestaat bij de profielvakken uit twee delen:

  • Een openbare algemene instructiefilm voor alle profielvak-cspe’s waarin de kandidaat geïnformeerd wordt over de opzet van het profielvak-cspe.
  • Profielvak-specifieke animaties voor elke versie van een onderdeel van een cspe. De animaties maken deel uit van zending C. In de specifieke animaties wordt geduid waar het cspe onderdeel over gaat en welke opdrachten de kandidaat gaat maken. Dit zonder dat de concrete inhoud van de opdracht vermeld wordt. Kandidaten mogen deze animaties alleen inzien met inachtneming van de richtlijnen die zijn aangegeven in de Instructie voor de Examinator over de Instructie voor de Kandidaat. Van de animaties is ook een papieren versie 'Instructie voor de Kandidaat' beschikbaar.

Bij de afname moeten de richtlijnen voor het omgaan met examentijd in acht genomen worden.

Zie hiervoor het document: ‘Richtlijnen examentijd cspe’. Onder ‘? Vragen’ op de vakpagina vindt u daarnaast een concrete uitwerking van hoe scholen hier in de praktijk mee om kunnen gaan.

Het is van belang dat de examinator alle opgaven uit het leerlingenboekje zelf maakt voordat hij start met de afname van het cspe. De examinator mag daartoe vanaf 10 werkdagen voorafgaand aan de start van de afname op de school een kandidaatexemplaar (zending B) inzien.

Zending A van het profielvak-cspe wordt 9 februari op de school bezorgd. Zending A voor de profielvak-cspe’s bevat zogenaamde ‘grijze vlekken exemplaren’. Aan de hand van zending A (zie 5.7.2 van de Septembermededeling) kunnen examinatoren en de examensecretaris de organisatie van het cspe afstemmen.

Zending B voor de scholen van de profielvak-cspe’s vmbo bb, kb en gl bevat de pakketten met de opgaven voor de kandidaten. De verzending van zending B vindt vanuit DUO plaats. Deze zending wordt 8 of 9 maart op de scholen bezorgd.

Zending C van de profielvakcspe’s vmbo bb, kb en gl wordt 9 maart op de scholen bezorgd. Zending C bevat: naast de applicaties cspe (zie ook 5.7.2 van de Septembermededeling) met de handleiding en de bestanden bij de profielvak-cspe’s; dit zijn de digitale bestanden bij de praktische opdrachten, ook de specifieke animaties onderdeel uitmakend van de Instructie voor de Kandidaat. Zending C bevat daarnaast per profielvak-cspe twee (papieren) exemplaren van de beoordelingsmodellen per onderdeel.

Minitoetsen

De minitoetsen worden uitsluitend afgenomen in Facet.

Verklanking

Alle varianten van alle minitoetsen zijn verklankbaar in Facet. In principe geldt dat ook voor de opdrachten van het onderdeel dat via Facet wordt afgenomen. Bij het maken van een afnameplanning in Facet moet door middel van een vinkje aangegeven worden welke kandidaten recht hebben op verklanking. De mogelijkheid om tekst te laten verklanken mag niet voor alle leerlingen gebruikt worden. Kandidaten die gebruik willen maken van verklanking dienen te beschikken over een hoofdtelefoon.

Proef op de Som is noodzakelijk

Het is noodzakelijk om de Proef op de Som te nemen. Dat wil zeggen van tevoren alle aspecten van een afname oefenen aan de hand van voorbeeldopdrachten in Facet. Zo komen leerlingen niet voor het eerst bij de afname met opdrachten waaronder de minitoetsen van cspe’s in Facet in aanraking. De examensecretaris en de docent oefenen met het plannen van de afnames en het overbrengen van de scores naar het beoordelingsschema.

Voorbeeldopdrachten waaronder voorbeeldminitoetsen in Facet

Uiterlijk in januari staan de voorbeeldopdrachten waaronder de voorbeeldminitoetsen klaar als package in Facet. Als het zover is ontvangt de examensecretaris daarover een bericht van DUO/Facet.

Regelgeving: status correctievoorschrift

Het CvTE heeft de correctievoorschriften bij regeling vastgesteld. Het correctievoorschrift is een zogeheten algemeen verbindend voorschrift en valt onder wet- en regelgeving die van overheidswege wordt verstrekt. De corrector mag dus niet afwijken van het correctievoorschrift.

Als de corrector van mening is dat het correctievoorschrift een onvolkomenheid bevat, neemt hij contact op met het Examenloket via het contactformulier op www.examenloket.nl.

Aanleveren scores in Wolf

Scores van kandidaten voor profielvak-cspe’s die uiterlijk 26 mei door de examinator in Wolf zijn geaccordeerd, worden gebruikt bij de normering. Scores geaccordeerd in Wolf voor 8 juni worden meegenomen bij het genereren van de groepsrapportages die kort na de normering worden geleverd.

Ook over Wolf-groepen die tussen 8 juni en 23 juli worden ingezonden, verstrekt Cito groepsrapportages, al is het mogelijk dat die uw school pas na de zomervakantie bereiken.

Deze gegevens zijn naast van belang voor uw school ook van belang bij de verdere ontwikkeling van de profielvak-cspe’s. Daarom het verzoek zo veel als maar enigszins mogelijk de scores van de kandidaten van de eerste afname van het profielvak-cspe in Wolf te zetten.

Specifieke informatie per versie

Specifieke informatie PIE bb versie blauw

Houdt u rekening met eventuele langere levertijden van de volgende materialen:

  • een pvc-vloerput van □100 of □130 mm x 50 mm.

    Benodigd aantal: één vloerput per kandidaat.

Voor een practicumopdracht is o.a. nodig:

  • 3 x 3/2-ventiel handbediend, veerretour
  • 1 x 5/2-ventiel luchtgestuurd, bi-stabiel

Voor een bedradingsopdracht is o.a. nodig:

  • relaisvoet 14-polig DIN-montage: type Finder 94.04 of vergelijkbaar
  • relais 14-polig 4x wissel 24 V DC: type Finder 55 serie of vergelijkbaar
  • een montageplaat met voorgemonteerd bedradingskanaal 25x25 mm en DIN-rail.*

Benodigd aantal: een montageplaat, relaisvoet en relais per kandidaat of, als u tussentijds beoordeelt, zoveel montageplaten, relaisvoeten en relais als het aantal kandidaten dat u gelijktijdig examineert.

  • *Opmerking:

U dient voorafgaand aan het cspe de montageplaat te maken en daarop de bedradingskoker en DIN-rail te monteren. Zie de tekeningen hieronder. U kunt gebruikmaken van het meegeleverde dwg- of dxf-bestand om de montageplaten machinaal te maken of te laten maken. Bij het ontwerp van deze montageplaat zijn extra gaten aangebracht in verband met eventueel hergebruik in toekomstige cpse’s.

Overzicht onderdelen en ICT PIE bb versie blauw

Specifieke informatie PIE kb versie blauw

Houdt u rekening met eventuele langere levertijden van de volgende materialen:

  • een pvc-vloerput van □100 of □130 mm x 50 mm.

Benodigd aantal: één vloerput per kandidaat.

Voor een practicumopdracht is o.a. nodig:

  • een programmeerbaar relais 24 V DC met minimaal 4 ingangen en 4 uitgangen
  • een 5/2-ventiel elektrisch bediend, veerretour 24 V DC

Overzicht onderdelen en ICT PIE kb versie blauw

Specifieke informatie PIE gl versie blauw

Houdt u rekening met eventuele langere levertijden van de volgende materialen:

  • messing hex 17.

Benodigde lengte per kandidaat: 22 mm + verspaningstoegift van minimaal 3 mm.

Voor een practicumopdracht is o.a. nodig:

  • een programmeerbaar relais 24 V DC met minimaal 4 ingangen en 4 uitgangen
  • een 5/2-ventiel elektrisch bediend, veerretour 24 V DC

Overzicht onderdelen en ICT PIE gl versie blauw

Specifieke informatie PIE bb versie rood

Houdt u rekening met eventuele langere levertijden van de volgende materialen:

  • een pvc-vloerput van □100 of □130 mm x 50 mm.

Benodigd aantal: één vloerput per kandidaat.

Voor een practicumopdracht is o.a. nodig:

  • 3 x 3/2-ventiel handbediend, veerretour
  • 1 x 5/2-ventiel luchtgestuurd, bi-stabiel

Voor een bedradingsopdracht is o.a. nodig:

  • relaisvoet 14-polig DIN-montage: type Finder 94.04 of vergelijkbaar
  • relais 14-polig 4x wissel 24 V DC: type Finder 55 serie of vergelijkbaar
  • een montageplaat met voorgemonteerd bedradingskanaal 25x25 mm en DIN-rail.*

    Benodigd aantal: een montageplaat, relaisvoet en relais per kandidaat of, als u tussentijds beoordeelt, zoveel montageplaten, relaisvoeten en relais als het aantal kandidaten dat u gelijktijdig examineert.

*Opmerking:

U dient voorafgaand aan het cspe de montageplaat te maken en daarop de bedradingskoker en DIN-rail te monteren. Zie de tekeningen hieronder. U kunt gebruikmaken van het meegeleverde dwg- of dxf-bestand om de montageplaten machinaal te maken of te laten maken. Bij het ontwerp van deze montageplaat zijn extra gaten aangebracht in verband met eventueel hergebruik in toekomstige cpse’s.

Overzicht onderdelen en ICT PIE bb versie rood

Specifieke informatie PIE kb versie rood

Houdt u rekening met eventuele langere levertijden van de volgende materialen:

  • een pvc-vloerput van □100 of □130 mm x 50 mm.

Benodigd aantal: één vloerput per kandidaat.

Voor een practicumopdracht is o.a. nodig:

  • een programmeerbaar relais 24 V DC met minimaal 4 ingangen en 4 uitgangen
  • een 5/2-ventiel elektrisch bediend, veerretour 24 V DC

Overzicht onderdelen en ICT PIE kb versie rood

Specifieke informatie PIE gl versie rood

Houdt u rekening met eventuele langere levertijden van de volgende materialen:

  • messing hex 17.

Benodigde lengte per kandidaat: 41 mm + verspaningstoegift van minimaal 3 mm.

Voor een practicumopdracht is o.a. nodig:

  • een programmeerbaar relais 24 V DC met minimaal 3 ingangen en 4 uitgangen
  • een 5/2-ventiel elektrisch bediend, veerretour 24 V DC

Overzicht onderdelen en ICT PIE gl versie rood

 

Montageplaten

Afmetingen van voor te bereiden montageplaat